بعد از اطمینان از بارداری، پزشک زنان با درخواست انواعی از آزمایشات دوران بارداری، سلامت شما و جنین را مورد ارزیابی قرار خواهد داد. به این ترتیب میتوان از بروز بسیاری از عوارض بارداری پیشگیری کرد و پیشرفت بارداری را تحت نظر داشت. یکی از دغدغه‌هایی که برای مادران باردار پیش می‌آید، نام و زمان آزمایشهای دوران بارداری است در ادامه به معرفی آزمایشهای بارداری میپردازیم.
کلینیک زنان و زایمان دکتر روشن، با به کارگیری تکنیک های پیشرفته و روز دنیا و دستگاه های مجهز، آزمایشات دوران بارداری را تحت نظر پزشکان حاذق انجام میدهد. شما عزیزان می توانید برای مشاوره و تعیین وقت قبلی در کلینیک دکتر روشن ، از طریق تماس و پیج اینستاگرام ارتباط برقرار کنید.
فهرست مطالب
آزمایشات سه ماه اول بارداری
آزمایشهای بارداری که در سه ماهه اول درخواست می‌شوند، بسیار مهم هستند. زیرا این دوره، بسیار حساس است و از طرفی، زمان خوبی برای تشخیص نقایص مادرزادی محسوب میشود. مهم‌ترین آزمایشات سه ماهه اول بارداری عبارتند از:
1 – آزمایش خون: آزمایش خون یکی از اولین آزمایشات دوران بارداری است که توسط پزشک زنان درخواست میشود. اگر قبل از بارداری آزمایش خون را انجام نداده باشید، این آزمایش اهمیت زیادی دارد. مواردی که در این آزمایش خون بررسی میشود شامل تشخیص گروه خونی، عامل Rh و سطح آنتی‌بادی، شمارش کامل سلول‌های خونی، ایمنی نسبت به سرخجه، تعیین سطح قند و چربی خون، تعیین ابتلا به بیماری‌هایی نظیر کم خونی و اختلالات تیروئید می شود.
2 – آزمایش قند خون: دیگر آزمایش دوران بارداری، آزمایش خون قند ناشتا باری بررسی وضعیت دیابت مادر است. در صورتیکه آزمایش قند خون بین ۹۳ و ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، فرد پِره‌دیابتیک به حساب می‌آید. اگر بیشتر از این مقدار باشد، احتمال ابتلا به دیابت در فرد در نظر گرفته میشود.
3 – آزمایش ادرار: یکی دیگر از آزمایشات بارداری در سه ماهه اول، آزمایش ادرار است. در این آزمایش پزشک قصد دارد وجود هرگونه عفونت ادراری را بررسی می‌کند. علاوه بر این، سطح قند، پروتئین یا کتون ادرار نیز سنجیده خواهد شد. زیرا سطح بالای این ترکیبات در ادرار شما، میتواند نشانه دیابت بارداری باشد. همچنین اگر علاوه بر پروتئین بالا در ادرار، فشار خون بالا باشد، ممکن است دچار مسمومیت بارداری شده باشید.
4- آزمایش تیروئید: آزمایش تیروئید قبل از بارداری جزو آزمایشهای مهمی است که هر زنی که قصد بارداری دارد باید انجام بدهد. بارداری باعث افزایش دفع ید در بدن زنان می شود. همچنین جنین به دلیل دریافت ید از بدن مادر باعث کاهش ید می شود. بنابراین بهتر است زنان قبل از بارداری از نظر عملکرد غده تیروئید بررسی شوند. تکامل سیستم عصبی جنین توسط هورمون های بدن مادر انجام می شود. بنابراین مادر باردار باید از نظر غده تیروئید وضعیت مناسبی داشته باشد.
5 – آزمایشات غربالگری: غربالگری سه ماهه اول ترکیبی از سونوگرافی جنین و آزمایشات خون مادر است. این غربالگری‌ها میتواند در تعیین خطر برخی از نقایص ژنتیکی مادرزادی به پزشک زنان کمک کند. غربالگری سه ماهه اول معمولاً شامل موارد زیر است:
7 – آزمایش تریزومی 13 : تریزومی 13 (سندرم پاتو) یک ناهنجاری کروموزومی است که با انجام این آزمایش سندروم پاتو در جنین قابل اندازه گیری است.
6 – آزمایش سندروم دان : در این تست، خون مادر آنالیز می شود تا بخش‌های DNA جنین که در خون مادر وجود دارد مورد بررسی قرار گیرد و به این واسطه احتمال ابتلای جنین به سندروم دان اندازه‌گیری گردد.
8 – سونوگرافی nt : در این سونوگرافی فضای پشت گردن جنین برای وجود مایعات اضافه یا افزایش ضخامت به دقت بررسی میشود.
9 – سونوگرافی برای مشاهده استخوان بینی جنین: استخوان بینی ممکن است در بعضی از نوزادان با ناهنجاری‌های خاص کروموزومی مانند سندرم داون، قابل مشاهده نباشد. این ارزیابی معمولاً بین هفته‌های 11 تا 13 هفته حاملگی انجام میشود.
10 – آزمایشات خون مادر : یکی دیگر از آزمایشات دوران بارداری که در غربالگری مرحله اول انجام میشود، یک آزمایش خون است که دو فاکتور را در خون مادر اندازه‌گیری می‌کند:
1 – پروتئین پلاسمائی مرتبط با بارداری A (PAPP-A) : این پروتئین توسط جفت در اوایل بارداری تولید می شود. سطح غیر طبیعی آن با افزایش خطر ابتلا به ناهنجاری‌های کروموزومی همراه است.
2- گنادوتروپین کوریونی انسان (hCG) : hCG هورمونی است که در اوایل بارداری توسط جفت تولید میشود. سطح غیر طبیعی آن با افزایش خطر ابتلا به ناهنجاری‌های کروموزومی همراه است.
11 – آزمایش نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS): آزمایش CVS دوران بارداری معمولاً در خانم‌های بالای 35 سال که بر اساس نتایج غربالگری سه ماهه اول، در گروه پرخطر قرار بگیرند، توسط پزشک زنان درخواست خواهد شد. در این آزمایش، نمونه‌ای از بافت جفت برداشته میشود و میتوان برای بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی و دیگر مشکلات ژنتیکی جنین مانند سندروم داون، تریزومی ۱۸، کم‌خونی داسی شکل، فیبروز کیستیک، هموفیلی و دیستروفی عضلانی دوشن (تحلیل رفتن ماهیچه‌ها)، از آن استفاده کرد. CVS معمولاً بین هفته 10 و 13 بارداری انجام میشود.
آزمایشات سه ماه دوم بارداری
1- آمنیوسنتز: از آزمایشات دوران بارداری که بین هفته‌ی ۱۴ و ۱۶ بارداری و عموماً در هفته‌ي ۱۶ بارداری ، بر اساس فاکتور‌های افزایش خطر موجود ممکن است برای تشخیص قطعی برخی از اختلالات کروموزومی یا عفونت، انجام میشود. آمنیوسنتز یک آزمایش تشخیصی تهاجمی است که در آن پزشک مقداری از مایع آمنیوتیک درون کیسه آب را خارج و برای بررسی اختلالات کروموزومی یا عفونت آزمایش می‌کند. در این آزمایش، سوزنی را از شکم به کیسه آب وارد می‌کنند و نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک را که حاوی سلول‌های جنین است برمی‌دارند.
2 – سطح آلفافتوپروتئین: این آزمایش از آزمایشات سه ماهه دوم بارداری معمولاً بین هفته ۱۵ تا ۱۷ انجام میشود و میتواند به پزشک در بررسی احتمال وجود نقص‌های لوله عصبی جنین کمک کند.
3 – آزمایش دیابت: همه زنان باردار باید بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری برای بررسی دیابت بارداری، یک آزمایش غربالگری انجام دهند. این آزمایش شامل یک آزمایش خون به نام چالش گلوکز است. در این آزمایش، سطح گلوکز یا همان قند خون، یک ساعت پس از نوشیدن میزان مشخصی گلوکز خوراکی اندازه‌گیری میشود. اگر نتیجه، بالا بودن قند خون را نشان دهد، آزمایش تحمل گلوکز نیز انجام می شود که در این آزمایش، بعد از اندازه‌گیری قند خون ناشتا، مقدار مشخصی گلوکز خوراکی خورده میشود و طی دو تا سه ساعت، قند خون با گرفتن نمونه خون اندازه‌گیری میشود. دیابت بارداری میتواند باعث بزرگ شدن غیرطبیعی جنین، زایمان مشکل و ایجاد عارضه‌هایی برای مادر و جنین شود.
آزمایشات سه ماه سوم بارداری
- تست کومبس غیرمستقیم در مادران Rh منفی: از آزمایشات دوران بارداری که در هفته‌های۲۶ تا ۳۰ آزمایش ادرار و خون است که انجام میگیرد. در این آزمایشات عفونت ادراری و کم‌خونی بررسی میشود و در صورتیکه گروه خون مادر Rh منفی و گروه خون پدر Rh مثبت است، تست کومبس غیرمستقیم برای بررسی تولید آنتی‌بادی ضد Rh در خون مادر انجام میگیرد.
- آزمایش خون: پزشک در سه ماهه سوم برای بررسی کم‌خونی مادر و همچنین آنتی‌بادی‌ها یا عفونت، آزمایش خون تجویز خواهد کرد. در این آزمایش خون، وضعیت گلبول‌های خونی و آنتی‌بادی‌ها بررسی خواهد شد.
- آزمایش ادرار: پزشک برای بررسی احتمال مسمومیت حاملگی، در سه ماهه سوم، آزمایش ادرار تجویز خواهد کرد. این آزمایش معمولاً آزمایش آنالیز ادرار است ولی اگر به دلیلی پزشک به عفونت مجاری ادرار مشکوک باشد، ممکن است آزمایش کشت ادرار نیز برای بررسی عفونت تجویز کند.
- استرپتوکوک گروه B (GBS) : نوعی باکتری است که در دستگاه تناسلی تحتانی حدود 20 درصد از زنان یافت میشود. عفونت GBS معمولاً قبل از بارداری در خانمها مشکل ایجاد نمیکند، اما میتواند در دوران بارداری، بیماری جدی ایجاد کند. GBS ممکن است باعث عفونت شدید جفت و عفونت بعد از زایمان شود. GBS شایع‌ترین علت عفونت‌های تهدیدکننده حیات در نوزادان نظیر ذات‌الریه و مننژیت است و میتواند باعث عقب‌ماندگی ذهنی، اختلال بینایی و از دست دادن شنوایی شود. نوزادان عفونت را در دوران بارداری یا در هنگام عبور از کانال زایمان، از مادر مبتلا به این عفونت، میگیرند. به همین دلیل، همه زنان باید در هفته‌های 35 تا 37 هفته بارداری، از نظر این عفونت، مورد آزمایش قرار گیرند و در صورت مثبت بودن، با آنتی بیوتیک درمان شوند.
- آزمایش انعقاد خون مادر: یکی دیگر از آزمایشات دوران بارداری که نزدیک به زمان زایمان باید انجام دهید، آزمایش انعقاد خون است. هدف از این آزمایش، این است که توانایی لخته شدن خون در شما مورد بررسی قرار گیرد.
کلینیک زنان و زایمان دکتر روشن، با به کارگیری تکنیک های پیشرفته و روز دنیا و دستگاه های مجهز، آزمایشات دوران بارداری را تحت نظر پزشکان حاذق انجام میدهد. شما عزیزان می توانید برای مشاوره و تعیین وقت قبلی در کلینیک دکتر روشن ، از طریق تماس و پیج اینستاگرام ارتباط برقرار کنید.