عفونت‌های واژن، مشکلات شایعی هستند که بسیاری از زنان در طول زندگی خود با آن روبرو می‌شوند. ازاینرو، بانوان ترجیح می‌دهند آن را جدی نگیرند و با یک سرچ ساده در اینترنت مشکل‌شان را حل کنند. قطعا با مطالعه سایت‌هایی که اطلاعات پزشکی می‌دهند، نام دارو برای عفونت واژن را پیدا می‌کنید اما تعدادی از داروهای مذکور تنها با تجویز پزشک قابل تهیه هستند. افزون‌بر آن، تشخیص نوع عفونت و تجویز داروی متناسب با آن کار متخصص عفونت زنان است.
این مقاله از بلاگ کلینیک زنان دکتر روشن به معرفی داروهایی می‌پردازد که برای درمان عفونت‌های مختلف واژن تجویز می‌شوند. بااین‌وجود، اگر به عفونت مبتلا شده‌اید؛ وضعیت پزشکی خود را دست‌کم نگیرید و در اسرع وقت آن را بطور جدی پیگیری کنید.
اطلاعات این پست صرفا برای آگاهی شما است. بنابراین، اگر به‌دنبال اسم دارو برای درمان عفونت واژن هستید، به یاد داشته باشید که این سایت جایگزین مشاوره پزشکی با متخصصان واجد شرایط نیست.
آشنایی با دسته‌بندی‌های دارویی برای درمان عفونت‌های واژن
فهرست مطالب
- آشنایی با دسته‌بندی‌های دارویی برای درمان عفونت‌های واژن
- عوارض جانبی رایج ناشی از مصرف قرص‌های ضدعفونت واژن
- تنوع پمادها و کرم‌های واژینال برای درمان عفونت
- مشاوره با پزشک
- مخاطرات ناشی از استفاده از پمادها و کرم‌های درمانی واژن
- شیاف برای مداوای عفونت‌های واژینال
- گیاهان دارویی و تاثیر آنها بر عفونت‌های واژن
- سوالات متداول
- سخن پایانی
برای درمان انواع عفونت‌های واژن، داروهای مختلفی تجویز می‌شوند که هر کدام از آنها بر اساس نوع عفونت و مکانیزم عمل داروها در دسته خاصی قرار می‌گیرند. این داروها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند. در این بخش از مقاله به معرفی آنها می‌پردازیم.
داروهای ضد قارچ
اولین دسته از این داروها، آنتی‌فانگال‌های خوراکی یا ضدقارچ‌ها هستند. این دسته از داروها برای درمان عفونت‌های قارچی واژن تجویز می‌شوند. عفونت قارچی واژن زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های قارچی کاندیدا بیش از حد در واژن رشد کنند. این سلول‌ها همیشه در آنجا وجود دارند، اما عواملی مانند بارداری، مصرف آنتی‌بیوتیک، استرس زیاد یا پوشیدن لباس شنا یا زیر خیس برای مدت طولانی می‌تواند باعث رشد بیش از حد باکتری‌های بد و قارچ شود.
عفونت‌های قارچی به طور معمول علائمی مانند خارش، قرمزی و تورم واژن و فرج، درد یا سوزش واژن، بثورات واژن و/یا ترشحات غلیظ، بی‌بو، سفید و شبیه پنیر ایجاد می‌کنند. طبق گزارش وب‌سایت WebMD حدود 75 درصد از از زنان و افراد با جنسیت زنانه در مقطعی از زندگی‌شان درگیر این عفونت می‌شوند. آنتی‌فانگال‌های خوراکی از طریق مهار تولید ارگوسترول در غشاء سلولی قارچ، عفونت را از بین می‌برد. این ضدقارچ‌ها را به‌عنوان داروی ترشحات پنیری واژن هم می‌شناسند.
داروهای ضد باکتری
دومین دسته آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا ضدباکتری‌ها هستند. این داروها برای عفونت باکتریایی واژن تجویز می‌شوند. مکانیزم اثر آنتی بیوتیک‌های خوراکی به این شکل است که با مهار فرایندهای حیاتی باکترهای مضر، رشد آنها را کاهش می‌دهند یا به‌کلی آن را از بین می‌برند.
داروهای ضد انگل
آخرین دسته از داروها برای درمان عفونت واژن، آنتی‌پروتوزوئیک‌های خوراکی یا ضدانگل‌ها هستند. این داروها برای درمان عفونت‌های ناشی از تریکوموناس واژینالیس تجویز می‌شوند. آنتی‌پروتوزوئیک‌های خوراکی با مهار تولید DNA در انگل‌ها، به توقف رشد آنها کمک می‌کنند یا به‌کلی آن را از بین می‌برند.
روش استفاده از داروهای عفونت واژینال
بیماران قبل از شروع هر نوع درمانی، باید با پزشک خود مشورت کنند تا درمان مناسب و مؤثر برای نوع خاص عفونت واژنی انتخاب شود. پزشک ممکن است بر اساس شرایط خاص بیمار، دوز دارو، طول دوره درمان و احتمال وجود تداخل دارویی یا عوارض جانبی، توصیه‌های خاصی ارائه دهد. داروهایی که برای عفونت‌های واژینال تجویز می‌شوند بسته به نوع دارو و توصیه پزشک، روش استفاده متفاوت دارند. بیماران باید به دقت دستورالعمل‌های پزشک را دنبال کرده و حتی اگر علائم بیماری در مدت زمان کوتاه‌تر بهبود یافت مصرف دارو قطع نکنند.
عوارض جانبی رایج ناشی از مصرف قرص‌های ضدعفونت واژن
عوارض جانبی استفاده از قرص‌ها برای درمان انواع مختلف عفونت واژن بسته به نوع داروی مصرفی متفاوت است. در این قسمت به معرفی عوارض جانبی مرتبط با داروهای رایج برای درمان عفونت‌های واژن می‌پردازیم.
آنتی‌فانگال‌های خوراکی (ضدقارچ)
عوارض جانبی رایج: حالت تهوع، درد شکم، اسهال، نفخ، سردرد، بثورات پوستی و خستگی
عوارض جانبی نادر: آسیب کبدی (نشان‌دهنده افزایش آنزیم‌های کبدی)، واکنش‌های آلرژیک شدید مانند کهیر، تنگی نفس و تورم صورت یا گلو
آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی (ضدباکتری)
عوارض جانبی رایج: حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، بثورات پوستی و تغییر در طعم دهان
عوارض جانبی نادر اما جدی: التهاب روده ناشی از استفاده از آنتی‌بیوتیک، واکنش‌های آلرژیک شدید و اختلال در تعادل فلور میکروبیال طبیعی بدن که می‌تواند به رشد بیش از حد قارچ‌ها منجر شود.
آنتی‌پروتوزوئیک‌های خوراکی (ضدانگل)
عوارض جانبی رایج: حالت تهوع، استفراغ، درد شکم، سردرد، طعم فلزی در دهان و خستگی
عوارض جانبی نادر: واکنش‌های عصبی مانند: سرگیجه، تغییرات خلقی، تشنج و واکنش‌های آلرژیک شدید
در صورت تجربه هر کدام از عوارض جانبی که در بخش قبل اشاره شد، فوراً با پزشک تماس گرفته شود. همچنین، در صورتی‌که عوارض جانبی برایتان غیرقابل تحمل شوند یا سلامتی‌تان را به خطر بیندازند، پزشک ممکن است داروهای‌تان را جایگزین کند.
تنوع پمادها و کرم‌های واژینال برای درمان عفونت
برای درمان انواع مختلف عفونت‌های واژن، استفاده از پمادها و کرم‌های واژینال مختلفی توصیه می‌شود. درمان به نوع عفونت (قارچی، باکتریایی یا ویروسی) بستگی دارد. در ادامه به چند نمونه از این داروها و نحوه استفاده از آنها اشاره می‌کنیم:
عفونت‌های قارچی (مانند کاندیدیازیس واژن)
دارو: کرم یا پماد کلوتریمازول، میکونازول
نحوه استفاده: پماد یا کرم اپلیکاتور مخصوص را یک بار در روز، ترجیحاً قبل از خواب برای ۳ تا ۷ روز، به داخل واژن بزنید. مهم است که دوره درمان را کامل کنید حتی اگر علائم زودتر از بین بروند.
عفونت‌های باکتریایی (مانند واژینوز باکتریایی)
دارو: پماد مترونیدازول یا کلیندامایسین
نحوه استفاده: پماد یا کرم باید با استفاده از اپلیکاتور مخصوص، یک بار در شب، قبل از خواب به مدت ۵ تا ۷ شب برای واژن استفاده شود.
عفونت‌های ویروسی (مانند هرپس واژینال)
دارو: برای عفونت‌های ویروسی واژینال پمادهای ضدویروس مانند: اسیکلوویر موضعی ممکن است توصیه شود.
نحوه استفاده: بر اساس دستور پزشک معمولاً چند بار در روز برای یک دوره مشخص شده توصیه می‌شود.
ملاحظات عمومی
- شست‌وشو و خشک کردن دست‌ها: قبل و بعد استفاده از پماد یا کرم، دست‌های خود را بشویید و خشک کنید.
- تکمیل دوره درمان: حتی اگر علائم، بهبود یافت یا از بین رفت، مهم است که دوره درمان تجویز شده توسط پزشک را کاملاً به پایان برسانید.
- اجتناب از مقاربت جنسی: توصیه می‌شود در طول دوره درمان از روابط جنسی خودداری شود تا از تحریک بیشتر ناحیه و انتقال احتمالی عفونت جلوگیری شود.
مشاوره با پزشک
همیشه قبل از شروع هر نوع درمان، باید با پزشک مشورت کنید تا تشخیص دقیقی از نوع عفونت واژن داشته باشید. پزشک می‌تواند درمان مناسب را بر اساس علائم و شرایط خاص شما تجویز کند. خوددرمانی بدون مشورت پزشک می‌تواند منجر به عواقب نامطلوب شود.
مخاطرات ناشی از استفاده از پمادها و کرم‌های درمانی واژن
اشاره شد که، استفاده از پمادها و کرم‌های واژینال برای درمان عفونت‌ها و سایر مشکلات واژنی می‌تواند در برخی موارد منجر به عوارض جانبی شود. همانطور که پیش‌تر بیان شد عوارض جانبی می‌توانند بر اساس نوع دارو، حساسیت فرد به ترکیبات دارویی و واکنش بدن به درمان متفاوت باشند. در اینجا به چند نمونه از عوارض جانبی داروهای درمان عفونت واژن اشاره می‌کنیم:
واکنش‌های آلرژیک
- قرمزی، خارش، تورم یا سوزش در ناحیه واژن یا اطراف آن
- بثورات پوستی
- تنگی نفس یا مشکلات تنفسی در موارد شدید
تحریک موضعی
- سوزش یا خارش شدید
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- قرمزی و تورم ناحیه واژن
ترشحات واژینال
- افزایش ترشحات واژینال که ممکن است رنگ یا بوی غیرعادی داشته باشند.
خشکی واژن
- کاهش ترشحات طبیعی و افزایش خشکی واژن که می‌تواند به احساس ناراحتی منجر شود.
تغییرات در فلور واژن
استفاده طولانی مدت یا نادرست از برخی پمادها می‌تواند تعادل فلور باکتریایی واژن را تغییر دهد که به نوبه خود ممکن است منجر به عفونت‌های باکتریایی یا قارچی مکرر شود.
توجه و اقدامات پیشگیرانه
- در صورت بروز هر گونه عوارض جانبی، باید استفاده از پماد را متوقف کرده و با پزشک تماس گرفت.
- مهم است که دستورالعمل‌های پزشک و دستور دارویی را به دقت دنبال کنید تا از عوارض جانبی جلوگیری شود.
- همیشه قبل از استفاده از یک داروی جدید، سابقه حساسیت‌های خود را با پزشک در میان بگذارید تا از واکنش‌های آلرژیک پیشگیری شود.
به خاطر داشته باشید که ارتباط با پزشک می‌تواند کمک کند تا در صورت بروز مشکل، بهترین اقدامات درمانی انجام گیرد.
شیاف برای مداوای عفونت‌های واژینال
برای درمان عفونت‌های واژن انواع مختلفی از شیاف‌های واژینال مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام برای نوع خاصی از عفونت طراحی شده‌اند:
- شیاف‌های ضدقارچ: این نوع شیاف برای مقابله با عفونت‌های قارچی واژن استفاده می‌شوند و حاوی داروهایی هستند که به طور مؤثری قارچ‌ها را هدف قرار می‌دهند. این داروها می‌توانند به صورت موضعی در محل عفونت استفاده شوند تا اثر سریع و مؤثری داشته باشند.
- شیاف‌های آنتی‌بیوتیکی: شیاف‌های آنتی‌بیوتیکی حاوی داروهایی هستند که می‌توانند باکتری‌های مضر موجود در واژن را هدف قرار داده و از بین ببرند. مکانیزم اثر این شیاف‌ها به صورتی است که با تسهیل بازگرداندن تعادل میکروبیوم واژن، به کاهش علائمی مانند: بوی نامطبوع، ترشحات غیرطبیعی و احساس سوزش یا خارش کمک می‌کنند.
- شیاف‌های حاوی هورمون: برخی از عفونت‌های واژن به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌دهند و استفاده از شیاف‌های حاوی هورمون می‌تواند به بازیابی تعادل هورمونی کمک کند.
- شیاف‌های حاوی پروبیوتیک: این نوع شیاف برای بازسازی فلور طبیعی واژن و کمک به پیشگیری و درمان عفونت‌های باکتریایی با استفاده از باکتری‌های مفید استفاده می‌شوند.
هر کدام از این شیاف‌های واژینال با توجه به نیاز خاص بیمار و بر اساس تشخیص پزشک تجویز می‌شوند. استفاده صحیح و به موقع از این شیاف‌ها می‌تواند باعث سرعت بخشیدن به روند درمانی و کاهش علائم ناخوشایند در فرد شود.
گیاهان دارویی و تاثیر آنها بر عفونت‌های واژن
برخی از افراد برای درمان عفونت‌های واژن از گیاهان دارویی استفاده می‌کنند. داروهای گیاهی می‌توانند گزینه‌ای مکمل برای کمک به درمان یا تسکین علائم برخی از عفونت‌های واژن باشند. در ادامه به برخی گیاهان دارویی اشاره می‌کنیم که ممکن است برای انواع مختلف عفونت واژن مفید باشند:
گل همیشه بهار
گل همیشه بهار دارای خاصیت ضدالتهابی، ضدباکتریایی و ترمیم‌کننده است. استفاده از این گیاه به صورت دمنوش یا به شکل موضعی، بدون آنکه غشاهای مخاطی واژن را تحریک کند به حفظ سلامتی و پاکسازی محیط واژن کمک می‌کند. همین ویژگی گل همیشه بهار را به یک انتخاب محبوب برای حفظ سلامت رحم و پاکسازی واژن از عفونت‌ها تبدیل کرده است.
نکات کاربردی در مورد گل همیشه بهار
تنظیم خونریزی قاعدگی: نوشیدن دمنوش گل همیشه بهار ممکن است به تنظیم خونریزی‌های قاعدگی و تسکین درد همراه با آن کمک کند.
تسکین جوش‌ها: این گیاه می‌تواند به تسکین جوش‌ها و بهبود زخم‌ها به دلیل خاصیت ضدالتهابی‌اش کمک کند.
هشدارهایی برای استفاده از گل همیشه بهار در درمان عفونت واژینال
به یاد داشته باشید که قبل از شروع هرگونه درمان گیاهی، به ویژه اگر باردار یا شیرده هستید، یا داروهای خاصی مصرف می‌کنید، با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
روغن نارگیل
روغن نارگیل به دلیل داشتن خاصیت ضدقارچی قوی، در درمان عفونت‌های واژن – با منشا قارچ کاندیدا آلبیکنس- بسیار موثر است. استفاده از این روغن می‌تواند به کاهش علائمی نظیر خارش و سوزش که همراه با عفونت واژن هستند، کمک کند.
چگونگی استفاده از روغن نارگیل برای عفونت‌های واژن
به صورت موضعی: می‌توانید از روغن نارگیل برای ناحیه آسیب‌دیده استفاده کنید. بنابراین، استفاده از روغن نارگیل خالص و ارگانیک برای جلوگیری از هرگونه تحریک اضافی توصیه می‌شود.
روغن حامل: روغن نارگیل می‌تواند به عنوان یک روغن حامل برای رقیق‌کردن روغن‌های اسانسی ضدقارچ قوی‌تر، مانند روغن درخت چای استفاده شود. این ترکیب می‌تواند اثربخشی را افزایش داده و در عین حال ریسک تحریک پوست را کاهش دهد.
نکات مهم هنگام خرید و استفاده از روغن نارگیل برای درمان عفونت واژینال
نوع روغن نارگیل: هنگام خرید روغن نارگیل برای استفاده روی پوست، مطمئن شوید که نمونه‌ای را انتخاب می‌کنید که برای مصارف بهداشتی و درمانی مناسب باشد. روغن نارگیل مخصوص پخت و پز ممکن است افزودنی‌هایی داشته باشد که برای استفاده روی پوست مناسب نیستند.
آزمایش پوستی: قبل از استفاده یک آزمایش پوستی کوچک انجام دهید تا از عدم واکنش آلرژیک یا تحریک پوستی اطمینان حاصل کنید.
استفاده از روغن نارگیل به عنوان بخشی از روتین مراقبتی واژن می‌تواند یک روش طبیعی و مؤثر برای کمک به پیشگیری و درمان عفونت‌های قارچی باشد. با این حال اگر علائم پس از استفاده از درمان‌های خانگی بهبود نیافت یا بدتر شد، مهم است که برای ارزیابی و درمان به یک متخصص مراجعه کنید.
سوالات متداول
آیا می‌توان همزمان از چند نوع دارو برای درمان عفونت واژن استفاده کرد؟
بله، گاهی اوقات ممکن است پزشک توصیه کند همزمان از چند نوع دارو برای رفع عفونت واژن استفاده شود، مخصوصاً اگر بیش از یک نوع عفونت وجود داشته باشد.
آیا داروهای خاصی برای زنان باردار با عفونت واژن وجود دارد؟
بله، در مورد زنان باردار داروهای خاصی وجود دارد که برای درمان عفونت واژن مناسب و ایمن هستند. بارداری محدودیت‌هایی در انتخاب دارو ایجاد می‌کند، به همین دلیل مهم است که درمان توسط پزشک متخصص زنان و زایمان انجام گیرد.
چه داروهایی معمولاً برای درمان عفونت‌های واژنی در کودکان تجویز می‌شود؟
بسته به نوع عفونت، پزشک داروی خاصی را برای کودکان تجویز می‌کند.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی دارو برای عفونت واژن پرداختیم و اطلاعات جامعی در مورد انواع مختلف از قرص‌ها، شیاف‌ها و داروهای گیاهی موجود ارائه کردیم. با اینکه اطلاعات ارائه شده در مقاله می‌تواند راهنمای ارزشمندی برای آشنایی با گزینه‌های درمانی موجود باشد؛ اما جایگزینی برای مشاوره حرفه‌ای و ارزیابی دقیق پزشکی نیست. بنابراین اگر شما یا یکی از عزیزانتان با علائم عفونت واژن مواجه هستید، اکیداً توصیه می‌شود که برای دریافت تشخیص دقیق و تعیین بهترین روش درمانی به کلینیک تخصصی زنان دکتر روشن یا پزشک مدنظرتان مراجعه کنید.
