در این مقاله درباره انواع عفونت واژن صحبت می‌کنیم. حتماً برای بسیاری از بانوان پیش آمده که با ترشحات غیرطبیعی در ناحیه تناسلی خود مواجه شده باشند. نکته بسیار مهم در این مواقع شناخت انواع ترشحات و تظاهرات زنانه است. از آنجاکه هر کدام از عفونت‌های تناسلی علائم خاص خود را دارند شناخت مناسب از ویژگی‌های ظاهری هر نوع عفونت حائز اهمیت است. در این مقاله انواع عفونت‌های زنانه و راه‌های شناخت هر یک را به شما معرفی خواهیم کرد. پس از شناخت نوع عفونت، آنچه اهمیت دارد مراجعه به متخصص عفونت زنان در اولین فرصت است. پس تا انتهای این نوشته با ما همراه باشید.
انواع عفونت واژن
فهرست مطالب
در ابتدا ببینیم چند نوع عفونت واژن داریم؟
- عفونت قارچی (کاندیدیازیس): این نوع عفونت بیشتر توسط قارچ کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود و شایع‌ترین نوع عفونت واژن به شمار می‌رود. علائم آن شامل خارش، سوزش، ترشحات سفید، غلیظ و درد حین رابطه جنسی یا ادرار کردن است.
- عفونت باکتریایی (واژینوز باکتریال): این حالت زمانی رخ می‌دهد که تعادل طبیعی میکروب‌های داخل واژن از بین برود. علائم آن شامل ترشحات بدبو، رقیق و خاکستری رنگ است. در این نوع عفونت ناحیه واژن خارش و سوزش کمتری نسبت به عفونت قارچی دارد.
- تریکومونیازیس: یک بیماری مقاربتی که توسط انگل تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود. بوی نامطبوع، خارش و سوزش در ناحیه واژن و اطراف آن، درد حین ادرار کردن یا رابطه جنسی از دیگر علائم این نوع عفونت واژینال است.
- عفونت ویروسی (مانند هرپس واژینال): عامل انتقال این نوع عفونت آلودگی ویروسی است و می‌تواند علائمی مانند زخم‌های دردناک در ناحیه تناسلی ایجاد کند. گاهی بیمار دچار تب و درد عضلانی هم می‌شود.
- آتروفی واژن: از آنجایی این عارضه را به‌عنوان یکی از عفونت‌های زنان برشمردیم که معمولا با عفونت‌های ادراری همراه است. این عارضه، به علت کاهش تولید استروژن در دوران یائسگی رخ می‌دهد و می‌تواند باعث خشکی واژن، خارش و درد حین رابطه جنسی شود.
- عفونت استرپتوکوکی: توسط باکتری استرپتوکوک ایجاد می‌شود و ممکن است باعث ایجاد ترشحات زیاد و سوزش باشد.
توجه کنید که برای تشخیص دقیق و درمان هر نوع عفونت واژن لازم است به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. تشخیص صحیح و به موقع عفونت کمک می‌کند درمان مناسب صورت گیرد و از عود مکرر آن جلوگیری شود.
مقایسه علائم انواع عفونت‌ها
در این بخش از مقاله به مقایسه ویژگی‌های ظاهری انواع عفونت واژن و علائم آن با کمک عکس انواع عفونت واژن خواهیم پرداخت.
- عفونت قارچی (کاندیدیازیس): ترشحات سفید پنیری یکی از نشانه‌های این نوع عفونت است. قرمزی و تورم در اطراف واژن از دیگر علائم ظاهری آن است.
- عفونت باکتریایی (واژینوز باکتریال): ترشحات خاکستری یا سفید رقیق به همراه بوی بد ماهی به ویژه پس از رابطه جنسی از علائم اصلی این نوع عفونت است.
- تریکومونیازیس: در این نوع عفونت ترشحات زرد یا سبز رنگ و کف‌آلود مشاهده می‌شود.
- عفونت ویروسی (هرپس واژینال): در این نوع عفونت، زخم‌ها یا تاول‌های دردناک در ناحیه تناسلی ایجاد می‌شود که اغلب با خارش ضایعه تبخالی همراه است.
- آتروفی واژن: ترشحات غیرطبیعی معمولاً به رنگ زرد، لکه بینی و خونریزی هنگام رابطه جنسی، خشکی و التهاب در واژن از علائم این نوع عفونت است.
- عفونت استرپتوکوکی: از نشانه‌های این نوع عفونت ترشحات زیاد و آبکی، سوزش و گاهی اوقات خارش است.
روش‌های تشخیص انواع مختلف عفونت‌های واژینال
پزشکان از روش‌های مختلفی برای تشخیص نوع عفونت واژن استفاده می‌کنند تا بتوانند درمان متناسب با نوع عفونت را تجویز کنند. در ادامه به معرفی روش‌های تشخیصی متداول برای هر نوع عفونت واژن می‌پردازیم.
- عفونت قارچی (کاندیدیازیس) به دو صورت قابل تشخیص است: یکی معاینه فیزیکی‌ست که در آن پزشک از یک اسپکولوم برای باز کردن واژن استفاده می‌کند تا بتواند ناحیه را مشاهده و بررسی کند. حالت دوم آزمایش میکروسکوپی است. برای تشخیص سلول‌های قارچی از ترشحات واژن نمونه می‌گیرند و آن را زیر میکروسکوپ قرار می‌دهند.
- عفونت باکتریایی (واژینوز باکتریال) با سه نوع آزمایش قابل شناسایی است: یکی آزمایش PH واژن که در آن افزایش PH این ناحیه می‌تواند نشان‌دهنده عفونت واژینوز باکتریال باشد. آزمایش بعدی، آزمایش ویف است؛ در این روش محلول هیدروکسید پتاسیم را به نمونه ترشحات واژن اضافه می‌کنند. این کار باعث تشدید بوی بد ماهی می‌شود که خود نشانه‌ای از عفونت واژینوز باکتریال است. آزمایش سوم از طریق بررسی میکروسکوپی ترشحات انجام‌پذیر است. در این آزمایش پزشک به دنبال شناسایی کلوئیدهای کلیدی است که نشان‌دهنده عفونت واژینوز باکتریال هستند.
- تریکومونیازیس این نوع عفونت هم با سه روش قابل تشخیص است: اولین روش معاینه فیزیکی است. پزشک علائم و نوع ترشحات را بررسی می‌کند. دومین روش، آزمایش میکروسکوپی است که در آن نمونه ترشحات واژن زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا انگل تریکوموناس واژینالیس شناسایی شود. آخرین روش، استفاده از آزمایش‌های مولکولی است. گاهی اوقات در این حالت از PCR یا سایر روش‌های مبتنی بر DNA برای بالا بردن دقت آزمایش استفاده می‌شود.
- عفونت ویروسی (هرپس واژینال): در این نوع عفونت نیز مانند سایر عفونت‌های واژینال سه حالت وجود دارد. اولین روش، معاینه فیزیکی است که در آن پزشک وجود زخم‌ها یا تاول‌ها را بررسی می‌کند. دومین روش، کشت ویروسی است که در آن گرفتن نمونه از زخم‌ها برای شناسایی ویروس ضرورت دارد. سومین روش گرفتن تست PCR است.
- آتروفی واژن: این نوع عفونت هم با دو روش قابل شناسایی است. اول، معاینه فیزیکی است که در آن پزشک به بررسی نشانه‌های خشکی و نازک شدن دیواره‌های واژن می‌پردازد. دومین روش، آزمایش PH واژن است. افزایش PH می‌تواند نشان‌دهنده آتروفی واژن باشد.
- عفونت استرپتوکوکی: روش‌های تشخیص این نوع عفونت نیز چندگانه است. اول، معاینه فیزیکی و بررسی علائم که شامل مشاهده نوع ترشح و سایر نشانه‌ها توسط پزشک و دومین روش، کشت باکتریایی است که در آن از نمونه‌های ترشحات برای شناسایی باکتری استرپتوکوک کشت صورت می‌گیرد.
بهتر است بدانیم که پزشک معالج برای تشخیص دقیق و انتخاب بهترین روش درمان معمولا بیش از یک روش تشخیصی را انتخاب می‌کند. در بعضی موارد ممکن است پزشک معالج شما برای تشخیص دقیق‌تر تکرار آزمایش یا آزمایش‌های تکمیلی را توصیه کند.
انواع درمان‌ها برای انواع عفونت‌ها
احتمالاً تا این جای مقاله متوجه شده‌اید که انتخاب روش درمان انواع عفونت‌های واژن بسته به نوع عفونت و شدت علائم متفاوت است. در اینجا به معرفی درمان‌های متداول برای هر نوع از عفونت‌های واژن می‌پردازیم.
- عفونت قارچی: داروهای ضدقارچ که می‌توانند به صورت خوراکی یا موضعی (کرم‌ها، شیاف‌ها یا لوسیون‌ها) استفاده شوند. درمان این عفونت نسبت به سایر گونه‌های عفونت واژن سریعتر و موثرتر است.
- عفونت باکتریایی: این نوع عفونت ناحیه تناسلی با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود. این داروها می‌توانند به صورت خوراکی یا موضعی (کرم‌ها یا شیاف‌ها) برای درمان عفونت تجویز شوند. مصرف دقیق دارو طبق دستور پزشک مهم است.
- عفونت تریکومونیازیس: این دسته از گونه‌های مختلف عفونت واژینال هم با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود. پزشک دارو را به صورت خوراکی تجویز می‌کند. نکته بسیار مهم در این نوع عفونت این است که شریک جنسی فرد نیز درمان شود. در واقع پزشک معالج با این کار از عود عفونت جلوگیری می‌کند.
- عفونت ویروسی: در این نوع عفونت از داروهای ضدویروس برای کاهش شدت علائم و مدت زمان شیوع عفونت استفاده می‌شود. هرچند درمان قطعی برای هرپس وجود ندارد؛ اما این داروها می‌توانند عود عفونت را کنترل کنند.
- آتروفی واژن: در این نوع عفونت پزشک می‌تواند از داروی استروژن موضعی شامل انواع کرم‌ها، شیاف‌ها و حلقه‌های واژینال حاوی استروژن برای ترمیم بافت واژن، کاهش خشکی و احساس درد استفاده کند.
- عفونت استرپتوکوکی: این دسته از عفونت‌های واژینال هم با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود. پزشک داروهایی را برای از بین بردن عفونت باکتریایی تجویز می‌کند.
در هر یک از انواع درمان این نکته بسیار مهم است که فرد طول درمان خود را کامل کند؛ حتی اگر علائم بیماری زودتر از پایان دوره‌ی تجویزشده بهبود یابد. در صورت مصرف داروهای خاص یا داشتن بیماری زمینه‌ای و یا بارداری، مشورت با پزشک قبل از شروع هر نوع درمان جدید ضروری است.
پیشگیری از عفونت واژن
پیشگیری از عفونت‌های واژن شامل رعایت نکات بهداشتی و انتخاب سبک زندگی سالم است. در ادامه روش‌های پیشگیری از عفونت واژینال را بیان می‌کنیم.
- بروز عفونت‌های قارچی با رعایت خشک کردن و تمیزی ناحیه تناسلی پس از هر بار شستشوی این ناحیه قابل پیشگیری است. همچنین استفاده از لباس‌زیر نخی به شما کمک زیادی می‌کند؛ چرا که لباس‌زیر نخی نسبت به سایر مواد، هوا را بهتر عبور می‌دهد و کمتر باعث ایجاد رطوبت می‌شود و دقیقاً به همین دلیل مانع ایجاد عفونت می‌شود. علاوه‌بر این، استفاده از محصولات معطر را کنار بگذارید. بهتر است از استعمال صابون، اسپری و پودرهای معطر در ناحیه تناسلی جداً خودداری کنید.
- برای پیشگیری از عفونت باکتریایی از گرفتن دوش واژینال اجتناب کنید. چرا که دوش واژینال می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌های واژن را برهم زده و احتمال ایجاد عفونت باکتریایی را افزایش دهد. برای حفظ و رعایت بهداشت شخصی خود هم بهتر است همیشه ناحیه تناسلی را از جلو به عقب شستشو دهید تا از انتقال باکتری‌ها از مقعد به واژن جلوگیری شود.
- درباره عفونت تریکومونیازیس استفاده از کاندوم، بسیار مهم است. استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به تریکومونیازیس و سایر بیماری‌های مقاربتی کمک کند.
- زمانی که عفونت ویروسی هرپس، دارای تظاهرات خارجی‌ست، اکیداً از برقراری رابطه جنسی اجتناب کنید تا از انتقال ویروس به شریک جنسی خود جلوگیری کنید. در عین حال استفاده از کاندوم را فراموش نکنید. کاندوم می‌تواند خطر ابتلا به ویروس را کاهش دهد. هرچند از انتقال هرپس کاملا جلوگیری نمی‌کند؛ چرا که ممکن است ضایعه‌ی تبخال در اطراف ناحیه تناسلی به وجود آمده باشد.
- در مورد آتروفی واژن استفاده از لوبریکانت‌ها و مرطوب‌کننده‌های واژینال می‌تواند شرایط را تا حدودی بهبود دهد. برای جلوگیری از خشکی واژن و احساس راحتی حین رابطه جنسی از این محصولات بهره ببرید. در عین حال مشورت با پزشک متخصص را جدی بگیرید. به منظور بررسی امکان استفاده از درمان‌های هورمونی یا سایر روش‌های درمانی درباره این نوع عارضه واژینال بهتر است با پزشک معالج مشورت کنید.
- درباره عفونت استرپتوکوکی نیز مانند سایر عفونت‌ها، رعایت بهداشت شخصی مناسب می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. علاوه‌بر این، تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و استراحت کافی نیز می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های واژینال کمک کند.
عدم درمان عفونت واژن چه عواقبی دارد؟
عدم پیگیری و درمان نشدن انواع عفونت‌های واژن می‌تواند به عواقب جدی و ناخوشایندی منجر شود. در ادامه به برخی از این پیامدها اشاره می‌کنیم.
- تشدید علائم: عدم درمان عفونت‌های واژن ممکن است منجر به تشدید علائم مانند سوزش، خارش، ترشحات نامطبوع و درد شود.
- پیشرفت عفونت: عفونت‌های واژن در صورت عدم درمان می‌توانند پیشرفت کنند و به بخش‌های دیگر از دستگاه تناسلی، مانند رحم و لوله‌های فالوپ گسترش یابند.
- بارداری نامطلوب: عفونت‌های واژن در دوران بارداری می‌تواند باعث مشکلات مانند زایمان زودرس، افزایش خطر عفونت در نوزاد و احتمال وقوع عفونت‌های دیگر در دوران بارداری شود.
- افزایش خطر عفونت‌های دیگر: عدم درمان عفونت‌های واژن می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی بدن شود و خطر ابتلا به عفونت‌های دیگر را افزایش دهد.
- تاثیر بر روابط جنسی: علائم عفونت‌های واژن ممکن است باعث ناراحتی و درد در زمان رابطه جنسی شود که می‌تواند به مشکلات در روابط جنسی و روابط شخصی منجر شود.
- کاهش کیفیت زندگی روزمره: این عفونت‌ها می‌توانند بر جنبه‌های مختلف زندگی روزمره ازجمله فعالیت‌های روزانه، خواب و حال عمومی فرد اثرگذار باشند.
سوالات متداول
-
آیا عفونت واژن خودبه‌خود بهبود می‌یابد؟
- برخی عفونت‌ها ممکن است با تغییراتی در بهداشت و سبک زندگی بهبود یابند؛ اما بسیاری از عفونت‌های واژن به درمان پزشکی نیاز دارند. مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان صحیح ضروری است.
-
آیا مراقبت‌های بهداشتی خاصی برای جلوگیری از عفونت واژن وجود دارد؟
- بله، مراقبت‌های بهداشتی مانند استفاده از لباس‌زیر نخی، رعایت بهداشت ناحیه تناسلی، استفاده از محصولات بدون بو و مخصوص ناحیه واژن و خودداری از دوش واژینال می‌توانند به جلوگیری از عفونت واژن کمک کنند.
-
آیا مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث عفونت واژن شود؟
- بله، مصرف بی‌رویه و بی‌دلیل آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث اختلال در تعادل سیستم ایمنی بدن شود و زمینه را برای ابتلاء به عفونت‌های قارچی یا باکتریایی تسهیل کند. مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها نیز ممکن است باعث مقاومت باکتری‌ها شود.
-
آیا عفونت واژن منجر به مشکلات بارداری می‌شود؟
- بله، برخی از عفونت‌های واژن اگر در دوران بارداری درمان نشوند می‌توانند منجر به مشکلات بارداری شوند، بنابراین در صورت بروز علائم باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.
-
آیا عفونت واژن می‌تواند منجر به اختلالات روانی شود؟
- بله، عفونت‌های واژن به علت تاثیر بر رابطه با شریک جنسی ممکن است منجر به اختلالات روانی مانند استرس، اضطراب و افسردگی شود، بنابراین درمان به موقع و مناسب علائم بسیار اهمیت دارد.
سخن پایانی
در پایان نکته‌ای که باید به شما خاطرنشان کنیم این است که برای درمان مشکل عفونت یا تشخیص انواع عفونت واژن در خود یا شریک جنسی‌تان اولین و مهمترین کاری که باید انجام دهید مراجعه به پزشک است. اهمیت مشاوره با متخصصانی که درک کاملی از پیچیدگی‌های سلامت زنان دارند، غیرقابل انکار است. کلینیک پزشکی «دکتر زنان»، تاکنون در این مسیر نقش بسیار موثری ایفا کرده‌است. این کلینیک با ارائه خدمات تخصصی و پیشرفته، محیطی امن و حمایت‌کننده برای زنان فراهم آورده است تا بتوانند درباره‌ی مسائل مربوط به سلامت خود با خیال راحت گفتگو کنند و بهترین مراقبت‌ها را دریافت نمایند.
تیم پزشکان متخصص ما با بکارگیری نیروهای مجرب همواره آماده راهنمایی و تجویز درمان‌های مراقبتی مبتنی بر آخرین دستاوردهای علمی هستند. در پایان می‌خواهم تأکید کنم که سلامت واژن بخش مهمی از سلامتی زنان است و به هیچ‌وجه نباید از آن غافل شد. شما با مراجعه به کلینیک پزشکی ما قدمی بزرگ در جهت حفظ سلامت خود برمی‌دارید.
