آشنایی با علائم عفونت باکتریایی واژن

در این مقاله، قصد داریم به بررسی علائم عفونت باکتریایی واژن بپردازیم، موضوعی که شاید برای بسیاری از خانم‌ها نا آشنا نباشد، اما اهمیت آن اغلب دست‌کم گرفته می‌شود. حالا چرا باید به این مسئله توجه کنیم؟ واقعیت این است که تشخیص به موقع این عفونت می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند و به حفظ سلامتی کمک شایانی نماید. بسیاری از خانم‌ها از مراجعه به متخصص عفونت زنان به دلیل نگرانی از قضاوت‌ها خودداری می‌کنند، در صورتی که درک این موضوع و آگاهی بیشتر می‌تواند درمان را تسریع بخشد و کیفیت زندگی را بهبود ببخشد.

در این مقاله از بلاگ کلینیک دکتر روشن می‌خواهیم با علائم این نوع خاص از عفونت آشنا شویم. پس تا انتها با ما همراه باشید.

نکته: این مطلب فقط جنبه آموزشی دارد. بنابراین، اگر علائم عفونت باکتریایی در ناحیه واژن دارید؛ برای دریافت مشاوره و درمان مناسب، با یک متخصص زنان مشورت کنید.

علت عفونت باکتریایی واژن

باکتریال واژینوزیس (BV) یکی از عفونت های واژن است. طبق داده‌های سایت webmd تقریباً ۳۵ درصد از زنان در طول زندگی خود به عفونت باکتریایی مبتلا می‌شوند. این عفونت، زمانی رخ می‌دهد که تعادل طبیعی باکتری‌های موجود در واژن به هم می‌خورد. عوامل متعددی می‌توانند باعث این تغییر شوند؛ اما علت دقیق آن همیشه مشخص نیست. با این حال، برخی عوامل شناخته شده که ممکن است به این تغییر کمک کنند عبارتند از:

• تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی، مانند آن‌هایی که در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی رخ می‌دهند، می‌توانند تعادل باکتریایی واژن را تحت تأثیر قرار دهند.
• فعالیت جنسی: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که فعالیت جنسی می‌تواند یکی از عوامل خطر برای واژینوز باکتریایی باشد، به خصوص اگر شرکای جنسی متعدد وجود داشته باشند یا از کاندوم استفاده نشود.
• محصولات بهداشتی: استفاده از صابون‌های نامناسب، شوینده‌ها، اسپری‌های واژن و دیگر محصولات معطر ممکن است تعادل pH واژن را مختل کرده و باعث عفونت شود.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث کاهش باکتری‌های مفید در واژن شده و به این ترتیب زمینه را برای رشد بیش از حد باکتری‌های مضر فراهم کند.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن نیز با افزایش خطر این عفونت همراه است.
• مقاومت سیستم ایمنی: کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به عفونت‌های باکتریایی واژن شود.

مهم است که توجه داشته باشید که واژینوز باکتریایی یک عفونت جنسی محسوب نمی‌شود و به طور معمول از طریق رابطه جنسی منتقل نمی‌شود. در صورت بروز هر گونه علائم یا نگرانی‌هایی در مورد سلامت واژن، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و درمان ضروری است.

 

علائم عفونت باکتریایی واژن

ازجمله علائم اصلی عفونت باکتریایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ترشحات واژنی غیرمعمول: ترشحات واژنی غیرمعمول یکی از علائم شایع این عفونت است. در عفونت مذکور، ترشحات می‌توانند به شکل‌های زیر تغییر کنند:
• رنگ: ترشحات ممکن است به رنگ خاکستری، سفید مایل به زرد، یا حتی روشن باشند. رنگ ترشحات می‌تواند به تشخیص کمک کند، زیرا در عفونت‌های مخمری معمولاً سفید و شبیه به پنیر هستند، در حالی که در این نوع از عفونت واژن رنگ آن‌ها معمولاً خاکستری یا زرد کم‌رنگ است.
• بافت و غلظت: ترشحات ممکن است غلظتی متفاوت داشته باشند. در واژینوز باکتریایی، اغلب ترشحات رقیق‌تر و آبکی‌تر هستند، در حالی که عفونت‌های مخمری معمولاً با ترشحات غلیظ‌تر همراه هستند.
• بو: ترشحات می‌توانند بوی قوی و ناخوشایندی داشته باشند. یکی از نشانه‌های خاص عفونت باکتریایی مربوط‌به واژن بویی شبیه بوی زُهم ماهی است، که ممکن است پس از رابطه جنسی یا دوره قاعدگی تشدید شود.
• میزان ترشحات: ممکن است میزان ترشحات نیز افزایش یابد. تغییر در میزان ترشحات، به‌ویژه اگر ناگهانی باشد، می‌تواند نشان‌دهنده تغییری در وضعیت بهداشت واژن باشد.

برای تشخیص اینکه آیا به باکتریال واژینوزیس (BV) مبتلا هستید، به دو علامت زیر بیشتر دقت کنید:

• ترشحات غیرمعمول واژن: ترشحات واژن در صورت ابتلا به BV، بوی زهم ماهی می‌دهد، این بو به خصوص بعد از رابطه جنسی قابل تشخیص است.
• تغییر در رنگ و غلظت ترشحات: ترشحات فرد در صورت ابتلا به این عفونت ممکن است به رنگ سفید مایل به خاکستری تغییر کند.

این تغییرات در ترشحات واژنی ممکن است برای برخی از زنان نگران‌کننده باشد؛ اما مهم است که بدانند واژینوز باکتریایی قابل درمان است.

بوی نامطبوع

اشاره شد که یکی از علائم بارز عفونت باکتریایی در واژن، بوی نامطبوع است. این بو معمولاً متفاوت از بوی معمولی واژن است و می‌تواند برای فرد نگران‌کننده باشد. درباره این بو، نکات زیر قابل توجه هستند:

• نوع بو: بوی مشخص واژینوز باکتریایی اغلب به عنوان بوی “ماهی” توصیف می‌شود.
• علت بو: این بو نتیجه رشد بیش از حد باکتری‌های خاصی در واژن است که ترکیبات متنوعی تولید می‌کنند.
• تاثیر بر زندگی روزمره: بوی نامطبوع می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر اعتماد به نفس و کیفیت زندگی روزمره فرد داشته باشد، به ویژه در جنبه‌های اجتماعی و روابط نزدیک.
• پیشگیری و مراقبت: حفظ بهداشت مناسب واژن و اجتناب از استفاده از محصولات خوشبوکننده یا تحریک‌کننده می‌تواند به کاهش بو کمک کند. با این حال اگر بوی نامطبوع وجود دارد، مهم است که به پزشک مراجعه شود تا علت آن تشخیص داده شود.
• اهمیت مراجعه به پزشک: در صورت مواجهه با بوی نامطبوع واژنی، مراجعه به پزشک امری ضروری است. پزشک می‌تواند علت دقیق بو را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند، که اغلب شامل آنتی‌بیوتیک‌ها برای مقابله با عفونت است.

سوزش یا خارش

سوزش یا خارش در ناحیه واژن یکی از علائمی است که ممکن است در برخی موارد عفونت باکتریایی واژن (واژینوز باکتریایی) را همراهی کند. این علائم به شرح زیر هستند:

• احساس سوزش یا خارش: در زمان بروز این عفونت، ممکن است زنان احساس سوزش یا خارش خفیف تا متوسط در ناحیه واژن یا اطراف آن را تجربه کنند. این علائم ممکن است به طور مداوم یا گاه به گاه رخ دهند.
• تحریک پوستی: سوزش یا خارش ممکن است ناشی از تحریک پوستی باشد که به دلیل تغییر در تعادل باکتریایی واژن ایجاد شده است. گاهی اوقات این تحریک می‌تواند با قرمزی یا تورم همراه باشد.
• تشخیص دقیق: در حالی که سوزش و خارش ممکن است نشانه‌هایی از عفونت باشند، این علائم همچنین می‌توانند نشان‌دهنده دیگر شرایط پزشکی مانند عفونت‌های مخمری یا بیماری‌های مقاربتی باشند. بنابراین تشخیص دقیق توسط پزشک برای اطمینان از درمان صحیح، ضروری است.
• درمان و مراقبت: در صورت وجود سوزش یا خارش، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و درمان توصیه می‌شود. درمان ممکن است شامل آنتی‌بیوتیک‌ها و توصیه‌هایی برای روش‌های درمانی خودمراقبتی باشد.
• اهمیت بهداشت شخصی: حفظ بهداشت مناسب واژن و اجتناب از محصولات تحریک‌کننده مانند صابون‌های معطر یا دوش‌های واژینال می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند.

 

دردهای احتمالی در زمان بروز عفونت باکتریایی در واژن

عفونت‌های واژن ممکن است با درد همراه باشد. در زیر به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:

• درد هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن: درد هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن می‌تواند یکی از علائم عفونت باکتریایی واژن باشد. این عفونت می‌تواند باعث التهاب و حساسیت در ناحیه واژن شود، به همین دلیل ممکن است در زمان داشتن رابطه جنسی فرد در واژن درد خفیفی احساس کند. این حالت که به‌عنوان دیسپارونی شناخته می‌شود، می‌تواند ناشی از خشکی واژن یا تحریک ناشی از عفونت باشد.
• درد در هنگام ادرار کردن: التهاب واژن یا اطراف آن می‌تواند باعث ایجاد احساس سوزش یا درد در هنگام ادرار کردن شود. این حالت گاهی اوقات با عفونت‌های مجاری ادراری اشتباه گرفته می‌شود؛ اما در واژینوز باکتریایی، علائم عمدتاً به واژن محدود می‌شوند.

تشخیص و درمان:

اگر تجربه درد در هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن را دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید. مهم است که بدانید این نوع درد قابل درمان است و شما نیازی به تحمل آن ندارید. پزشک می‌تواند با انجام معاینه و آزمایش‌های لازم، علت دقیق درد را تشخیص دهد و درمان مناسب را توصیه کند. دقت داشته باشید که درد در هنگام رابطه جنسی یا ادرار کردن می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات پزشکی دیگر هم باشد، بنابراین تشخیص دقیق توسط پزشک بسیار مهم است. درمان ممکن است شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، استفاده از لوبریکانت‌ها در هنگام رابطه جنسی، یا سایر رویکردهای درمانی باشد.

آشنایی با دیگر علائم عفونت قارچی و باکتریایی واژن

در ادامه به برخی دیگر از علائم این نوع از عفونت در زنان می‌پردازیم:

• قرمزی و تحریک پوست: این حالت به دلیل التهاب و تحریک پوست در ناحیه واژن ایجاد می‌شود. قرمزی می‌تواند نشان‌دهنده واکنش پوستی به تغییر در فلور باکتریایی واژن باشد، قرمزی مشاهده شده ممکن است به شکل لکه‌های محدود یا گسترده بر روی پوست نمایان گردد.
• تحریک پوستی: احساس سوزش، خارش یا ناراحتی در ناحیه واژن که می‌تواند نتیجه تحریک پوستی باشد. این حالت می‌تواند به دلیل واکنش پوست به ترشحات متغیر یا تغییرات در pH واژن بروز کند.
• تورم: در برخی موارد، قرمزی ممکن است با تورم یا احساس ناراحتی همراه باشد که نشان‌دهنده التهاب بیشتر است.
• تشخیص و درمان: اگر تجربه قرمزی یا تحریک پوست در ناحیه واژن را دارید، مهم است که برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب یا آنتی‌بیوتیک‌ها را برای کاهش التهاب و درمان عفونت تجویز کند.
• پیشگیری و مراقبت شخصی: برای کاهش احتمال قرمزی و تحریک پوست، توصیه می‌شود از محصولات تحریک‌کننده مانند صابون‌های معطر یا دوش‌های واژینال اجتناب کنید. همچنین استفاده از لباس‌های زیر نخی و تهویه مناسب می‌تواند به جلوگیری از تحریک بیشتر کمک کند.

عوارض عفونت باکتریایی واژن

این نوع از عفونت اگر به درستی درمان نشود، می‌تواند به عوارضی منجر شود. در اینجا برخی از عوارض احتمالی آورده شده است:

• افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی: وجود عفونت در واژن می‌تواند در صورت مواجهه با بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک و… خطر ابتلا را افزایش دهد.
• مشکلات مرتبط با بارداری: این عفونت در زنان باردار می‌تواند خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم در هنگام تولد را افزایش دهد. همچنین می‌تواند خطر سایر مشکلات مرتبط با بارداری مانند پاره شدن زودهنگام کیسه آب را افزایش دهد.
• مشکلات پس از عمل جراحی: در زنانی که جراحی‌های لگنی مانند هیسترکتومی یا جراحی‌های باروری انجام می‌دهند، عفونت مذکور ممکن است خطر عفونت‌های پس از جراحی را افزایش دهد.
• مشکلات التهابی لگن: بروز این عفونت -اگر به‌موقع درمان نشود- احتمال خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن (PID) که یک عفونت جدی مربوط‌ به رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ است را افزایش می‌دهد.
• تأثیر بر روابط جنسی و کیفیت زندگی: علائمی مانند ترشحات بدبو و درد می‌توانند بر روابط جنسی و کیفیت زندگی تأثیر منفی گذارند.
• مقاومت در مقابل درمان: اگر عفونت باکتریایی واژن به طور مناسب و کامل درمان نگردد، ممکن است میکروب‌های موجود در واژن نسبت به داروهای معمول مقاومت پیدا کنند. این امر می‌تواند درمان‌های آینده را دشوارتر سازد.
• تکرار عفونت: زنانی که یکبار به واژینوز باکتریایی مبتلا شده‌اند، ممکن است بیشتر در معرض خطر عفونت‌های مکرر قرار گیرند. این امر می‌تواند نیاز به درمان‌های مکرر و توجه دائمی به سلامت واژن را همراه داشته باشد.
• افزایش خطر عفونت‌های دیگر: عفونت باکتریایی واژن ممکن است محیط واژن را برای انواع دیگر عفونت‌های واژنی مانند عفونت‌های قارچی، مستعدتر کند.
• اثرات روانی و اجتماعی: علائم ناشی از عفونت در ناحیه واژن مانند بوی بد و ترشحات می‌تواند تأثیر منفی بر اعتماد به نفس و روابط اجتماعی و جنسی فرد بگذارد.

در نتیجه اگرچه واژینوز باکتریایی شرایطی است که معمولاً به راحتی قابل درمان است؛ اما نادیده گرفتن علائم آن می‌تواند به عوارض جدی‌تر منجر شود. به همین دلیل مراجعه به پزشک برای ارزیابی دقیق و درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان به موقع و پیروی از دستورالعمل‌های پزشک می‌تواند به جلوگیری از عوارض و حفظ سلامت کلی کمک کند.

 

درمان عفونت باکتریایی واژن

درمان عفونت باکتریایی واژن، معمولاً شامل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها است. انتخاب دارو و مدت زمان درمان بستگی به شدت علائم و شرایط فردی دارد. درمان‌های متدوال عبارتند از:

• آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی: مترونیدازول (Flagyl) یکی از رایج‌ترین آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده برای واژینوز باکتریایی است. گاهی اوقات کلیندامایسین (Cleocin) نیز تجویز می‌شود.
• آنتی‌بیوتیک‌های موضعی: مترونیدازول یا کلیندامایسین ممکن است به صورت کرم یا ژل واژینال نیز تجویز شوند. این داروها مستقیماً درون واژن اعمال می‌شوند.
• رعایت نکات بهداشتی: در طول دوره درمان توصیه می‌شود از محصولات خوشبوکننده واژن، دوش‌های واژینال و محصولات تحریک‌کننده دیگر اجتناب شود تا به بهبودی کمک کند.
• اجتناب از روابط جنسی: در صورت امکان اجتناب از رابطه جنسی تا زمان بهبودی کامل توصیه می‌شود. در این عفونت فعالیت جنسی ممکن است روند بهبودی را کاهش دهد یا باعث افزایش خطر بازگشت عفونت در فرد شود.
• پیروی از دستورالعمل‌های پزشک: بسیار مهم است که دوره درمانی توصیه شده توسط پزشک کاملاً رعایت شود، حتی اگر علائم بهبود یافته باشند.
• مراقبت‌های پیشگیرانه: پس از درمان، انجام اقداماتی برای جلوگیری از بازگشت عفونت مانند حفظ بهداشت مناسب واژن، استفاده از لباس‌های زیر نخی و تهویه مناسب و کاهش استرس به افراد مبتلا توصیه می‌شود.

سوالات متداول

1. آیا عفونت باکتریایی واژن همان چیزی است که به آن عفونت مخمری می‌گویند؟

• خیر عفونت مخمری ناشی از رشد بیش از حد مخمر (معمولاً کاندیدا) است در حالی که عفونت باکتریایی ناشی از تغییر در تعادل طبیعی باکتری‌های واژن است.

2. آیا واژینوز باکتریایی مسری است؟

• واژینوز باکتریایی به طور معمول یک بیماری مقاربتی نیست و به طور مستقیم از طریق رابطه جنسی منتقل نمی‌شود. با این حال فعالیت جنسی می‌تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد.

3. آیا استفاده از صابون‌های معطر می‌تواند باعث عفونت باکتریایی واژن شود؟

• بله، استفاده از صابون‌های معطر یا سایر محصولات تحریک‌کننده می‌تواند تعادل pH واژن را مختل کرده و خطر ابتلا به عفونت باکتریایی واژن را افزایش دهد.

4. آیا عفونت باکتریایی واژن خودبخود بهبود می‌یابد؟

• در برخی موارد عفونت باکتریایی واژن ممکن است بدون درمان بهبود یابد؛ اما اغلب زمانی که علائم وجود دارند، درمان با آنتی‌بیوتیک توصیه می‌شود تا از بروز عوارض جلوگیری شود.

5. آیا واژینوز باکتریایی می‌تواند بازگردد؟

• بله، این عفونت ممکن است پس از درمان مجدداً برگردد. برخی از زنان تجربه عفونت‌های مکرر دارند، که ممکن است نیازمند بررسی و درمان بلندمدت باشد.

6. آیا عفونت باکتریایی واژن می‌تواند بر بارداری تأثیر بگذارد؟

• بله، عفونت باکتریایی ناحیه واژن در دوران بارداری می‌تواند خطر زایمان زودرس و سایر مشکلات را افزایش دهد. بنابراین، تشخیص و درمان به موقع در دوران بارداری بسیار مهم است. همیشه توصیه می‌شود که در صورت داشتن هرگونه نگرانی یا مشاهده علائم مشابه، با پزشک خود مشورت کنید تا ارزیابی دقیق انجام شود و درمان مناسب توصیه شود.

سخن پایانی

در پایان، تأکید می‌کنیم که هرگونه نشانه از علائم عفونت باکتریایی واژن را نباید نادیده گرفت. این علائم می‌توانند شامل ترشحات غیرعادی، بوی نامطبوع، خارش یا سوزش باشند. این نشانه‌ها ممکن است ابتدا جزئی به نظر برسند، اما اگر بدون درمان رها شوند، می‌توانند به مشکلات جدی‌تری منجر شوند. اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، لازم است که هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید. مراجعه به موقع به یک متخصص نه تنها از بروز عوارض جلوگیری می‌کند، بلکه فرصتی برای درمان مؤثر و سریع‌تر فراهم می‌آورد. سلامتی شما اولویت ما است. برای گرفتن نوبت از کلینیک تخصصی زنان دکتر روشن با شماره‌های زیر تماس بگیرید.