کولپوسکوپی چیست

در این محتوا قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که کولپوسکوپی چیست. کولپوسکوپی یک روش تشخیصی برای ارزیابی زود هنگام ضایعات سرطانی، پیش سرطانی،‌التهابی و یا زگیل در دستگاه تناسلی زنان خصوصا ناحیه واژن و سرویکس و ناحیه تناسلی خارجی می باشد. طی این روش همچنین می توان نمونه برداری های مورد نیاز را با استفاده از ابزار مخصوص از هر کدام از نواحی مورد بررسی شامل سرویکس، رحم و واژن به عمل آورد تا ماهیت دقیق ضایعات مشخص گردد. با ما همراه باشید تا به اطلاعات مورد نیاز در زمینه کارکرد دقیق تر کولپوسکوپی و نحوه انجام آن آشنا شوید.

کولپوسکوپی چیست

فهرست مطالب

کولپوسکوپی چیست؟

کولپوسکوپی یک روش معاینه در حیطه بیماری های زنان است که طی آن پزشک متخصص زنان یا فوق تخصص انکولوژی با استفاده از ابزاری مخصوص به نام کولپوسکوپ که عدسی هایی برای افزایش سایز تصویر ناحیه مورد مشاهده دارد، دستگاه تناسلی شما شامل قسمت خارجی، واژن و سرویکس (دهانه رحم) را به صورت سر پایی، بدون نیاز به بی حسی و در اتاق معاینه مورد بررسی قرار می دهد. کل این پروسه حدود 10 تا 20 دقیقه به طول می انجامد. ضایعاتی که طی کولپوسکوپی می تواند تشخیص داده یا نمونه گیری شود می تواند از نوع ضایعاتی سرطانی،‌ پیش سرطانی، زگیل و یا التهابی (سرویسیت) باشد.

کولپوسکوپی در چه شرایطی صورت می گیرد؟

ممکن است پزشک زنان به علل متعددی شما را برای کولپوسکوپی ارجاع داده باشد از جمله گزارش ضایعه غیر طبیعی در پاپ اسمیر،‌ مشاهده ضایعه مشکوک در سرویکس، واژن یا دستگاه تناسلی خارجی طی معاینه لگنی، زمانی که نتایج 2 تست یا بیشتر نشان دهنده ابتلا شما به ویروس Human Papilloma Virus (HPV) عامل زگیل تناسلی باشد،‌ بعد از انجام چند تست پاپ اسمیر ‌به صورت قطعی نتیجه نرمال گزارش نشده باشد و یا خونریزی غیر طبیعی داشته باشید (مثلا خونریزی پس از رابطه جنسی). اغلب این ضایعات ممکن است به مرور زمان برطرف شوند اما جهت اطمینان از بدخیم نبودن آنها ممکن است لازم باشد نمونه گیری تحت هدایت کولپوسکوپی صورت بگیرد.

روش انجام کولپوسکوپی به چه نحوی است؟

طی این روش بیمار روی تخت معاینه دراز می کشد و دو پای خود را باز کرده و روی دست های مخصوص کناره تخت قرار می دهد. پزشک از ابزاری به نام اسپکولوم برای باز کردن دیواره های واژن و قابل مشاهده نمودن سرویکس استفاده می کند (اسپکولوم همان ابزاری است که طی گرفتن نمونه پاپ اسمیر هم برای باز کردن واژن مورد استفاده قرار می گیرد). دستگاه کولپوسکوپ که نوعی میکروسکوپ است با چند سانتی متر فاصله از قسمت مورد معاینه قرار گرفته و با بدن بیمار تماسی ندارد. سپس پزشک یک سواپ پنبه ای را در محلول استیک اسید (سرکه) قرار داده و سلول های سرویکس را به وسیله آن رنگ آمیزی می کند تا سلول های غیر طبیعی قابل مشاهده شوند. این کار ممکن است کمی حس سوزش ایجاد کند. در صورت نیاز از ناحیه غیر طبیعی بیوپسی (نمونه گیری بافتی) تهیه می شود. پس از پایان این پروسه محلولی به نام مانسل (monsel) برای کاهش خونریزی مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین طبیعی است که تا چند روز پس از معاینه و بیوپسی ترشحات واژینال قهوه ای یا مشکی رنگ یا مانند ذرات قهوه ظاهر شود.

آمادگی های قبل از انجام کولپوسکوپی

به مدت 24 تا 48 ساعت قبل از انجام کولپوسکوپی، چیزی را داخل واژن قرار نداده (تامپون و…) و یا فراورده ای را به صورت موضعی در آن ناحیه استفاده نکنید (انواع کرم ها و ژل های واژینال و…) و از انجام رابطه جنسی بپرهیزید، چنانچه در دوره عادت ماهیانه به سر می برید، در روزهایی که خونریزی سنگین و زیاد است برای انجام کولپوسکوپی مراجعه نکنید. عدم رعایت این موارد می تواند مشاهده سلول های سرویکس را برای پزشک مشکل کند. همچنین قبل از انجام معاینه پزشک خود را از مصرف هر گونه دارو خصوصا داروهای رقیق کننده خون (آسپیرین، وارفارین، هپارین و مشتقات و…) مطلع کنید چرا که این داروها می توانند طی معاینه باعث خون ریزی شدید گردند خصوصا اگر معاینه شما همراه با انجام بیوپسی (نمونه برداری از ضایعات مشکوک) باشد. حتما در صورت بارداری پزشک خود را مطلع کنید. با وجود بارداری نیز با صلاحدید پزشک می توان کولپوسکوپی را انجام داد ولی ممکن است بیوپسی قابل انجام نباشد. همچنین ممکن است لازم باشد با نظر پزشک، درمان مورد نیاز برای شما تا چند ماه پس از زایمان به تعویق انداخته شود. قبل از انجام تست برای راحتی بیشتر، مثانه و روده خود را خالی کنید. تعدادی از پزشکان برای کاهش ناراحتی پیش از معاینه یا بیوپسی توصیه به مصرف مسکن های بدون نسخه می کنند. در این مورد با پزشک خود مشورت لازم را به عمل آورید.

بیوپسی طی کولپوسکوپی

چنانچه پزشک طی معاینه با کولپوسکوپی، متوجه یک یا چند ضایعه غیر طبیعی در معاینه شود، بنابر تشخیص پزشک ممکن است انجام بیوپسی از آنها ضرورت پیدا کند. بیوپسی فرایندی است که طی آن پزشک با استفاده از ابزار مخصوص نمونه بافتی از ضایعات برداشت می کند. ممکن است طی انجام این فرایند کمی احساس فشار یا انقباض کنید البته حس ایجاد شده طی بیوپسی کاملا به محلی که از آن ضایعه تهیه می شود بستگی دارد. این تکه بافت داخل محلول مخصوص به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می شود و پس از انجام بررسی های لازم و تشخیص نوع سلول های موجود داخل ضایعه، گزارشی از بدخیم، التهابی یا عفونی بودن یا نبودن ضایعه داده می شود. سپس پزشک معالج شما بر اساس گزارش پاتولوژی تصمیم می گیرد که چه نوع درمانی برای شما صورت گیرد. این درمان ها می تواند شامل cone biopsy (برداشتن کل ضایعه به شکل یه مخروط)، cryotherapy (منجمد و جدا کردن سلول های غیر طبیعی با استفاده از نیتروژن مایع) و یا Loop Electrical Excision Procedure(LEEP) (برداشت سلول ها با استفاده از یک ابزار سیم مانند حلقوی و یک کورت که کار سوزاندن را انجام می دهد) باشد.

مراقبت های پس از کولپوسکوپی

بلافاصله پس از انجام کولپوسکوپی و بیوپسی قادر خواهید بود به سرکار بروید یا فعالیت های روزمره خود را انجام  دهید اما حداقل تا 48 ساعت (بهتر است تا یک هفته صبر کنید) پس از انجام بیوپسی چیزی را داخل واژن خود قرار ندهید (تامپون،‌ کرم و…) و نیز از انجام رابطه جنسی بپرهیزید. ممکن است پزشک شما پس از انجام بیوپسی یک تکه گاز استریل را برای متوقف کردن خونریزی داخل واژن شما قرار داده باشد. این خونریزی ممکن است به رنگ قهوه ای یا مشکی باشد، در این صورت نگران نباشید و خونریزی پس از چند روز برطرف خواهد شد. خونریزی به طور معمول2-3 روز و یا نهایتا یک هفته به طول می انجامد. ممکن است پس از انجام بیوپسی در واژن احساس سوزش داشته باشید، همچنین حس انقباض خفیف (کرامپ) به مدت 1-2 روز طبیعی است. چنانچه کولپوسکوپی بدون بیوپسی انجام داده اید ممکن است صرفا تا چند روز لکه بینی داشته باشید که طبیعی است. عوارض کولپوسکوپی و بیوپسی به ندرت خطرناک هستند اما توجه داشته باشید که در صورت وجود هر یک از علائم زیر، سریعا به پزشک معالج خود مراجعه کنید:

  • تب بیشتر یا مساوی 38 درجه سانتی گراد و لرز
  • ترشحات واژینال زیاد، زرد رنگ و بدبو
  • درد شدید قسمت تحتانی شکم که با مسکن های معمول برطرف نمی شود.
  • خونریزی واژینالی که بیشتر از 7 روز ادامه پیدا کند یا سنگین باشد (بیشتر از یک پد بهداشتی در هر ساعت احتیاج داشته باشید)
  • درد لگنی

سخن پایانی

در این محتوا سعی بر آن بود که به صورت کلی شما را با نحوه انجام پروسه کولپوسکوپی و ضرورت های انجام آن آشنا کنیم. نکته قابل توجه این است که به علت اینکه سرطان های دستگاه تناسلی زنان عامل بخش قابل توجهی از مرگ و میر در جمعیت زنان است و نیز با توجه به اینکه عمده این سرطان ها می توانند تا مراحل انتهایی بی علامت باقی بمانند، ضرورت انجام غربالگری های حیطه بیماری های زنان از جمله پاپ اسمیر و در صورت غیر نرمال بودن نتیجه آن،‌ کولپوسکوپی بسیار قابل توجه است. بنابراین بسیار اهمیت دارد که پس از رسیدن به سن 21 سالگی و یا بعد از این زمان در صورتی که فعالیت جنسی دیرتر آغاز گردد، سالیانه غربالگری بیماری های زنان و در راس آنها پاپ اسمیر توسط پزشک متخصص زنان صورت بگیرد. پزشک معالج شما پس از مطالعه گزارش پاپ اسمیر و در صورت صلاحدید، ممکن است شما را برای بررسی های دقیق تر برای کولپوسکوپی ارجاع دهد. نکته قابل توجه دیگر این است که همیشه احتمال کمی وجود دارد که نتیجه گزارش شده از بیوپسی اشتباها طبیعی باشد و یا اینکه پس از برداشتن ضایعات غیر طبیعی توسط پزشک،‌ پس از مدتی ضایعات بازگشت کنند بنابراین بسیار ضروری است که به صورت منظم و سالیانه به انجام غربالگری های مورد نیاز خصوصا پاپ اسمیر حتی پس از انجام کولپوسکوپی و بیوپسی زیر نظر پزشک متخصص بپردازید. نکته مهم دیگر این است که کولپوسکوپی و بیوپسی مشکلی برای بارداری آینده شما ایجاد نمی کنند بنابراین پروسه تشخیصی خود را به این دلایل به تاخیر نیاندازید. به علاوه توجه داشته باشید که استفاده از ابزار مناسب و پیشرفته و به روز و استفاده از تکنیک صحیح کولپوسکوپی توسط پزشک با تجربه و متبحر می تواند منجر به نتایج دقیق تر و مورد اعتمادتری شود. پزشکان مجموعه تخصصی ما می توانند شما را جهت توضیحات بیشتر و انجام تست های غربالگری و تشخیصی مورد نیاز راهنمایی کنند.

خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و از هر جهتی تحت نظر داشته باشند تا علت اصلی تشخیص داده شده و در صورت نیاز درمان شود.

جهت مشاوره یا مراجعه به این کلینیک می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه استفاده کنید