همه چیز درباره عفونت قارچی واژن در بارداری

در این مقاله قصد داریم درباره یک مشکل شایع در خانم‌های باردار یعنی عفونت قارچی واژن در بارداری و روش‌های درمانی آن صحبت کنیم. لازم به ذکر است که اگر این مسئله به موقع درمان شود خطری برای مادر و جنین نخواهد داشت؛ اما بی‌توجهی و عدم درمان مناسب آن مشکلات بدتری بوجود می‌آورد. از آنجایی که مادر در دوران بارداری نمی‌تواند هر دارویی را استفاده کند، درمان این مسئله می‌تواند در برخی شرایط که عفونت شدید است مشکل‌ساز باشد. در چنین وضعیتی مراجعه به متخصص عفونت زنان بسیار توصیه می‌شود.

در این مقاله از بلاگ کلینیک زنان دکتر روشن می‌خواهیم درباره علائم، علل و راه‌های درمان عفونت قارچی واژن در زمان بارداری صحبت کنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.

نکته: این مطلب فقط جنبه آموزشی دارد. بنابراین، اگر باردارید و علائم عفونت قارچی واژن دارید؛ برای دریافت مشاوره و درمان مناسب، با یک متخصص زنان مشورت کنید.

روش‌های درمان عفونت قارچی واژن حین بارداری

عفونت قارچی واژن در زمان بارداری بسیار شایع است. این مشکل معمولا در اثر تغییرات هورمونی و رشد قارچ‌ها رخ می‌دهد. در صورتی که درگیر این عفونت هستید بهتر است به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک شما ممکن است در صورت نیاز نمونه‌برداری از واژن را برای تشخیص نوع قارچ توصیه کند. پس از انجام بررسی‌های ضروری، روش درمانی مناسب برایتان تجویز می‌شود. یکی از این روش‌ها استفاده از کرم‌ها، قرص‌ها و مواد موضعی است که میزان و نحوه مصرف نیز به دستور پزشک بستگی دارد. برای پیشگیری از ابتلا به عفونت قارچی واژن در زمان بارداری موارد زیر پیشنهاد می‌شود:

• پوشیدن لباس‌ زیر مناسب و تمیز
• استفاده از روش‌های شستشوی بهداشتی درست برای ناحیه واژن
• خشک نگه‌داشتن ناحیه واژن
• رعایت بهداشت دست پیش از لمس ناحیه واژن
• پرهیز از استفاده از صابون‌ها و محصولات شیمیایی قوی برای شستشوی واژن

 

آیا درمان بدون نسخه برای عفونت قارچی واژن در بارداری مجاز است؟

طبق نظر دکتر یوان باتلر توبا در سایت پزشکی mayoclinic  استفاده از انواع کرم‌ها یا شیاف‌های ضد قارچ واژینال بدون نسخه (منظور داروهای موضعی بدون نسخه است) برای درمان عفونت قارچی در دوران بارداری ایمن هستند. بااین وجود، قبل از شروع درمان، بهتر است با پزشک خود تأیید کنید که علائم شما واقعاً ناشی از عفونت قارچی است. همانطور که اشاره شد، عفونت‌های قارچی به دلیل تغییرات هورمونی، در اثر برهم خوردن تعادل PH واژن بسیار شایع است. علائم رایج عفونت قارچی شامل خارش واژن و ترشحات سفید، غلیظ است. داروهای بدون نسخه برای درمان عفونت‌های قارچی – به صورت کرم، پماد یا شیاف موجود است – شامل موارد زیر می‌شود:

• کلوتریمازول (مایسلكس، لوتریمین AF)
• میکونازول (مونستات 3)
• تربنازول

این محصولات را می‌توان در هر مرحله از بارداری استفاده کرد و خطری برای ایجاد نقص‌های ژنتیکی هنگام تولد یا سایر عوارض بارداری ندارند. برای بهترین نتیجه، یک فرمول هفت ‌روزه را انتخاب کنید.

نکته مهم اول: مصرف داروهای خوراکی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

نکته مهم دوم: از برخی داروهای ضد قارچ تجویزی – مانند فلوکونازول (دیفلوکان) – به خصوص در سه ماهه اول بارداری باید اجتناب کرد. بنابراین اگر برای عفونت قارچی به متخصص مراجعه کردید و به بارداری‌تان مشکوک هستید، حتما این موضوع را با پزشک‌تان مطرح کنید.

علت‌های ایجاد عفونت قارچی در دوران بارداری

عفونت قارچی در بارداری در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود و ممکن است برای مادر یا جنین مشکلاتی را به همراه داشته باشد. یکی از اصلی‌ترین علل ایجاد عفونت در این دوران، تغییرات هورمونی در دوران بارداری است که سبب می‌شود سطح هورمون‌ها در بدن مادر تغییرات زیادی داشته باشد. افزایش سطح هورمون استروژن می‌تواند سبب افزایش تولید قارچ‌های کاندیدا در بدن شود و عفونت قارچی را به همراه داشته باشد.

باید اشاره کنیم که ممکن است در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و تمرکز بدن بر روی حمایت از جنین شاهد ضعف سیستم ایمنی در مادر هستیم. این امر می‌تواند منجر به افزایش آسیب‌پذیری بدن در برابر عفونت‌های قارچی شود. گاهی اوقات در اثر مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بصورت طولانی‌مدت برای درمان عفونت‌های دیگر، تعادل میکروبی در بدن بهم بریزد و سبب رشد بیش از حد قارچ‌های فرصت‌طلب شود. همچنین مرطوب‌بودن محیط واژن در تکثیر قارچ‌ها نقش دارد. بعلاوه، در دوران بارداری تغییرات دما و رطوبت در ناحیه تناسلی ممکن است منجر به افزایش رشد قارچ‌ها شود.

شاید مطالعه مقاله «همه چیز درباره عفونت واژن بعد از زایمان طبیعی» برایتان جالب باشد.

علائم عفونت‌های واژینال در دوران بارداری

عفونت واژن علائم مشخصی دارد. شاید اولین چیزی که فرد متوجه شود، ترشحات غیرعادی واژن باشد؛ این ترشحات سفید، غلیظ و بسیار شبیه پنیر است. احساس خارش و سوزش کلافه‌کننده دومین علامت عفونت واژن است، این مسئله تمام روز و حتی شب‌ها فرد را اذیت می‌کند. خارش و سوزش می‌تواند در ناحیه واژن و حتی در لب‌های بیرونی آن حس شود، به طوری که نشستن و راه رفتن را دشوار کند.

درد و سوزش هنگام ادرار کردن سومین نشانه از عفونت قارچی واژن در بارداری است. مورد بعد احساس درد و ناراحتی‌ست که در هنگام رابطه جنسی به سراغ‌تان می‌آید. در نهایت هم، قرمزی و تورم در ناحیه واژن و لب‌های بیرونی آن بروز می‌کند. اگر این علائم را دارید در اولین فرصت به پزشک خود مراجعه کنید.

عفونت واژن در هفته 36 بارداری

در صورت بروز عفونت واژن در سی‌ و ششمین هفته بارداری مهم است این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. در این مرحله از بارداری عفونت واژن می‌تواند عوارض جدی برای شما و جنین به همراه داشته باشد. پزشک شما می‌تواند تشخیص دقیقی برای نوع عفونت قارچی یا باکتریایی و درمان مناسب آن داشته باشد. در صورتی که عفونت قارچی تشخیص داده شود پزشک معمولا استفاده از داروهای ضد قارچ موضعی مثل کلوتریمازول یا میکونازول را برای فرد تجویز می‌کند.

در کنار مصرف دارو، رعایت موارد بهداشتی مناسب و خشک نگه‌داشتن ناحیه واژن می‌تواند در بهبود سریع‌تر عفونت کمک کند. هرگونه تغییر در درمان بارداری باید توسط پزشک شما بررسی شود.

 

عوارض عفونت قارچی در بارداری: عواقبی که باید منتظرش باشید!

عفونت قارچی در دوران بارداری شاید در نگاه اول بی‌اهمیت به نظر بیاید، اما اگر درمان نشود می‌تواند عوارض ناخوشایندی برای شما یا نوزاد دلبندتان به همراه داشته باشد. بیایید با هم این عوارض را بهتر بشناسیم و بفهمیم چرا باید به آن‌ها توجه کنیم.

• خارش و سوزش آزاردهنده: تصور کنید وسط یک روز شلوغ، خارش شدید و سوزش در ناحیه واژن به سراغتان می‌آید. این ناراحتی می‌تواند خواب راحت شما را هم خراب کند و حتی تمرکز و انرژی‌تان را بگیرد. زندگی با این احساس مداوم خارش و سوزش واقعاً سخت است، نه؟
• تجربه ناخوشایند در رابطه جنسی: حالا بیایید اثر منفی این عارضه بر رابطه جنسی صحبت کنیم. عفونت قارچی می‌تواند این لحظات خاص و لذت‌بخش را به تجربه‌ای دردناک و ناخوشایند تبدیل کند. درد و ناراحتی در هنگام رابطه جنسی ممکن است شما را از لذت بردن باز دارد و حتی باعث شود از این فعالیت دوری کنید. این می‌تواند بر روابط عاطفی شما هم تاثیر بگذارد.
• خطر برای نوزاد: اگر عفونت قارچی را نادیده بگیرید، ممکن است هنگام زایمان به نوزادتان منتقل شود. نوزاد کوچک شما ممکن است در هنگام تولد از طریق کانال زایمانی با قارچ‌ها در تماس باشد و این می‌تواند باعث برفک دهانی شود. این وضعیت مکیدن و تغذیه نوزاد را مشکل می‌کند و نیاز به درمان دارد.
• زمینه‌ساز دیگر عفونت‌ها: عفونت قارچی می‌تواند راه را برای ورود عفونت‌های دیگر باز کند. ناگهان به خودتان می‌آیید و می‌بینید علاوه بر عفونت قارچی به بیماری‌های دیگری مبتلا شده‌اید! در دوران بارداری که بدن شما تغییرات زیادی را تجربه می‌کند، این موضوع می‌تواند مشکلات بیشتری ایجاد کند.
• استرس و اضطراب: ناراحتی و علائم عفونت قارچی می‌تواند استرس و اضطراب زیادی به همراه داشته باشد. این استرس نه تنها روحیه شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند بر سلامت بارداری هم اثر منفی بگذارد.

بیشتر بخوانید: درمان عفونت واژن در بارداری

درمان عفونت قارچی در بارداری: با روش‌هایی جذاب و موثر

اگر در دوران بارداری علائم عفونت قارچی واژن به سراغتان آمد، نگران نباشید! پزشک شما راهکارهایی موثر و ایمن را برای شما توصیه خواهد کرد. درمان این عفونت‌ها می‌تواند به راحتی و با استفاده از روش‌های مختلف انجام شود. بیایید با هم این راهکارها را بررسی کنیم:

• ضد قارچ‌های موضعی: تصور کنید با یک کرم موضعی همه مشکلاتتان حل شود! پزشک متخصص ممکن است یکی از این داروهای ضد قارچ موضعی مانند کلوتریمازول، میکونازول و فلوکونازول را تجویز کند که به طور مستقیم بر روی ناحیه واژنی استفاده می‌شود. این داروها با قدرت بی‌نظیر خود، خارش و سوزش را کاهش داده و آرامش را به شما بازمی‌گردانند. خوشبختانه این داروها در دوران بارداری عوارضی ندارند و بسیار ایمن هستند.
• ضد قارچ‌های خوراکی: اگر عفونت شما کمی سرسخت‌تر باشد، نگران نباشید! پزشک می‌تواند داروهای ضد قارچ خوراکی تجویز کند که با قدرت بیشتری به مقابله با عفونت می‌پردازند. البته این داروها فقط در صورت نیاز و با توجه به ایمنی دوران بارداری تجویز می‌شوند تا هیچ آسیبی به شما و جنین‌تان نرسد.
• رعایت بهداشت شخصی: رعایت بهداشت شخصی یکی از کلیدهای طلایی در درمان و پیشگیری از عفونت قارچی است. لباس‌های نخی و تمیز بپوشید، از لباس‌های تنگ و مرطوب دوری کنید و ناحیه واژینال را با آب گرم و ملایم شستشو دهید. این کارها می‌توانند به سرعت بخشیدن به روند بهبود کمک کنند.

نکته مهم: به خاطر داشته باشید نحوه و میزان مصرف دارو نیز بسیار مهم است تا از هرگونه خطر جلوگیری شود.

نقش تغذیه در بهبود عفونت قارچی بارداری

تغذیه مناسب در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد و می‌تواند نقش مهمی در بهبود عفونت واژن در بارداری داشته باشد. این تغذیه سالم و متعادل سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به بهبود عفونت کمک خواهد کرد. در ادامه غذاهایی که در دوران بارداری برای بهبود سلامت مادر و جنین مناسب هستند را شرح می‌دهیم.

• مصرف مواد غذایی ضد قارچ: برخی مواد غذایی مانند سیر، پیاز، زنجبیل، سبزیجات تازه مانند گشنیز و ریحان، سبزیجات، پنیر کم‌چرب و ماست طبیعی خاصیت ضد قارچی دارند و می‌توانند به کنترل عفونت قارچی در بارداری کمک کنند.
• مصرف غذاهای حاوی پروبیوتیک: مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک مثل ماست طبیعی، دوغ، جوانه گندم و کمپوت آلو می‌تواند به تعادل میکروبی در واژن کمک کند و در بهبود عفونت نیز موثر باشد.
• مصرف غذاهای غنی از ویتامین C: میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C مانند پرتقال، لیمو، تربچه، توت، کیوی، فلفل قرمز و گوجه‌فرنگی در بهبود سیستم ایمنی بدن و درمان عفونت مفید خواهند بود.
• مصرف غذاهای غنی از روغن‌های سالم و اسیدهای چرب امگا 3: روغن ماهی، دانه‌ها و مغزهای خرد شده مانند بادام، گردو و کره بادام زمینی منابع غنی از اسیدهای چرب هستند که به بهبود وضعیت التهابی و ایمنی بدن کمک می‌کنند.
• مصرف مقدار کافی آب: نوشیدن آب می‌تواند به حفظ رطوبت ناحیه واژن کمک کند و از خشکی و تحریک این ناحیه جلوگیری نماید.

همچنین توصیه می‌شود که مصرف مواد غذایی قندی و پرچرب را محدود کنید؛ زیرا این مواد می‌توانند رشد قارچ‌ها را تشدید کنند. رعایت بهداشت شخصی و استفاده از لباس‌های مناسب و تمیز و موارد دیگری که در بالا نیز به آن‌ها اشاره شد در کاهش خطر عفونت واژن در دوران بارداری موثر هستند.

 

غذاهای مفید در دوران بارداری برای تقویت سیستم ایمنی

در دوران بارداری تقویت سیستم ایمنی بدن حائز اهمیت فراوانی است. به همین دلیل پزشکان بر تغذیه سالم در این دوران تاکید بیشتری دارند:

• میوه‌ها و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه مانند پرتقال، نارنگی، توت‌ها، توت‌فرنگی، انبه، کیوی، سبزیجات تازه مانند اسفناج، کاهو و بروکلی می‌تواند به عنوان منابع غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها به تقویت سیستم ایمنی کمک نماید.
• محصولات کامل غذایی: نان‌ها و غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، گندم کامل، جو و گندم‌ سفید نیز برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید هستند.
• پروتئین‌ها: مصرف منابع پروتئینی مانند ماهی، گوشت مرغ، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، لبنیات کم‌چرب، لوبیا، عدس و نخود در تقویت سیستم ایمنی بدن در این دوران مفید خواهد بود.
• ماست و فرآورده‌های لبنی: استفاده از ماست و فرآورده‌های لبنی نیز می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند؛ اما از محصولات لبنی پرچرب نباید استفاده شود.

در کنار این مواد غذایی اهمیت دارد که یک رژیم غذایی متنوع و متعادل داشته باشید و مصرف ویتامین و مواد معدنی را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. همچنین مشورت با یک متخصص تغذیه نیز برای تقویت سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری می‌تواند مفید باشد.

سوالات متداول

چرا در دوران بارداری بیشتر دچار عفونت قارچی واژن می‌شویم؟

• تغییرات هورمونی در بارداری باعث می‌شود تعادل باکتری‌ها و قارچ‌ها در واژن به هم بخورد. افزایش هورمون استروژن و قند در ترشحات واژنی محیط خوبی برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌کند.

علائم عفونت قارچی واژن هنگام بارداری چیست؟

• علائم شامل خارش شدید، سوزش، قرمزی و تورم در ناحیه واژن، ترشحات سفید و غلیظ مثل پنیر و درد یا سوزش هنگام ادرار و رابطه جنسی است.

چطور می‌توان عفونت قارچی واژن را در دوران بارداری درمان کرد؟

• پزشک ممکن است کرم‌ها یا شیاف‌های ضد قارچ موضعی مثل کلوتریمازول یا میکونازول تجویز کند که مستقیماً روی ناحیه درگیر استفاده می‌شوند. در موارد شدیدتر بنابه تشخیص پزشک ممکن است برای فرد داروی خوراکی تجویز شود.

آیا عفونت واژن در بارداری خطرناک است؟

• عفونت قارچی واژن معمولاً برای جنین خطری ندارد، اما درمان آن برای راحتی مادر و پیشگیری از عوارض دیگر مانند انتقال عفونت به نوزاد در زمان زایمان جلوگیری کند.

چطور می‌توان از عفونت قارچی در دوران بارداری پیشگیری کرد؟

• برای پیشگیری، لباس‌های نخی و گشاد بپوشید، از لباس‌های تنگ و مرطوب خودداری کنید، ناحیه واژن را با آب گرم و ملایم بشویید و از صابون‌های معطر و مواد شوینده قوی استفاده نکنید. مصرف ماست و غذاهای پروبیوتیک هم به تعادل باکتری‌ها کمک می‌کند.

سخن پایانی

عفونت قارچی واژن در بارداری مشکل رایج بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری‌شان است. این عارضه در صورت درمان مناسب و سریع مشکلی به همراه نخواهد داشت؛ اما بی‌توجهی به علائم آن یا مصرف خودسرانه دارو می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. بنابراین توصیه ما به شما این است که در صورت داشتن علائم عفونت در بارداری می‌توانید با پزشکان کلینیک تخصصی زنان دکتر روشن تماس بگیرید.