عقب افتادن پریودی

چرخه قاعدگی یا پریود شما می‌تواند چیزهای زیادی در مورد سلامت شما بگوید. مهم است که چرخه قاعدگی خود را ارزیابی کنید و در مورد بی نظمی ها و عقب افتادن پریودی خود و علت به تعویق انداختن قاعدگی همراه با درد آگاه شوید.

ارزیابی چرخه های قاعدگی می‌تواند به شما کمک کند تا چرخه طبیعی بدن خود را بشناسید. در این مقاله قصد داریم درباره تاخیر در پریود، و سریع ترین روش باز شدن قاعدگی صحبت کنیم.

علت عقب افتادن پریود چیست؟

قبل از شروع توضیحات لازم و بیان مباحث در مورد علت تعویق انداختن قاعدگی همراه با درد یا عقب افتادن پریود و درد کمر و شکم، باید بدانید که آخرین دوره قاعدگی شما از چه زمانی شروع شده یا چه مدت طول کشیده است.

همچنین زمان تخمک گذاری‌تان را بدانید. بی‌نظمی‌های چرخه قاعدگی ممکن است جدی نباشد، اما گاهی اوقات می‌تواند نشان دهنده مشکلات جدی سلامت شما باشد.

دلایل مختلفی می‌تواند باعث بی نظمی چرخه قاعدگی شود. از جمله علت عقب افتادن قاعدگی همراه با درد خانم‌ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بارداری یا شیردهی:

در حین بارداری خانم ها دیگر قاعدگی را تجربه نمی کنند. اگر مادر به نوزاد خود شیر می‌دهد، پریود مجددا به علت تغییرات هورمونی به تعویق خواهد افتاد. اصلی‌ترین و شایع‌ترین قطع شدن و علت عقب افتادن پریودی، بارداری محسوب می‌شود.

بنابراین در تمامی خانم‌هایی که در سنین باروری مراجعه می‌کنند  و از عقب افتادن پریودی‌ خود شکایت دارند توصیه می‌شود که تست بتا اچ سی جی را حتما برای تایید و رد بارداری را انجام دهند. در دوران شیردهی و بعد از تولد نوزاد در دوران شیردهی به علت تغییرات هورمونی ممکن است شروع قائدگی به تعویق بیافتد.

توصیه می‌شود زنان بعد از زایمان به تصور اینکه تا چندین ماه تخمک گذاری ندارند رابطه جنسی غیر محافظت شده انجام ندهند؛ زیرا امکان باروری وجود دارد.

سندرم تخمدان پلی کیستیکPCOS)):

زنان مبتلا به این اختلال رایج سیستم غدد درون ریز، ممکن است در نظم پریود اختلال را تجربه کنند. لازم به ذکر است در طول معاینه سونوگرافی در تخمدان‌های این افراد، به دلیل وجود کیست (مجموعه‌های کوچک حاوی مایع) مشاهده می‌شود.

نارسایی زودرس تخمدان یا یائسگی زودرس:

اگر تخمدان فردی، قبل از 40 سالگی کارکرد طبیعی خود را از دست دهد، دچار نارسایی زودرس تخمدان شده است. زنانی که نارسایی زودرس تخمدان دارند، ممکن است برای سال‌ها پریودهای نامنظم یا عقب افتادن پریودی‌ را تجربه کرده باشند.

یائسگی بخشی از زندگی در زنان است که معمولا در اوایل 50 سالگی رخ می‌دهد، اما برخی از زنان به دلایلی مانند شیمی درمانی و برداشتن تخمدان زودتر یائسگی را تجربه می‌کنند.

همچنین عوامل متعددی در عقب اقتادن پریودی‌ خانم‌ها و ایجاد یائسگی زودرس نقش دارند، مانند:

• سابقه خانوادگی
• سیگار کشیدن
• برداشتن رحم و تخمدان
• ژنتیک
• حوادث غیر منتظره (که تاثیرات روحی و روانی شدید بر روی فرد داشته باشد.)
• بیماری‌های خاص (مانند تیروئید و ارتریت روماتوئید)
• اچ آی وی
• اختلالات ژنتیکی
• سندرم خستگی مزمن

بیماری التهابی لگن (PID):

این عفونت اندام‌های تناسلی می‌تواند باعث خونریزی نامنظم قاعدگی شود. بیماری التهابی لگن، عفونت یک یا چند اندام فوقانی تناسلی از جمله رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها است. PID درمان نشده می‌تواند باعث ایجاد بافت اسکار و پاکت‌های مایع عفونی (آبسه) در دستگاه تناسلی شود که می‌تواند باعث آسیب دائمی شود.

فیبروئید رحم یا فیبروم:

یکی از علت تعویق انداختن قاعدگی همراه با درد و عقب افتادن پریودی خانم‌ها، فیبروئید رحم یا فیبروم می‌باشد. فیبروم حالتی است که در آن در رحم غیر سرطانی بافت رحم مشاهده می‌گردد که این حالت ممکن است منجر به این شود که فرد قاعدگی های سنگین و طولانی را تجربه کند. باید توجه داشت که فیبروم‌های ایجاد شده در رحم، در واقع توده‌های سلولی و غیر سرطانی هستند که تشکیل آن ها در سال های باروری رایج است.

فیبروم های رحمی که میوم نیز نامیده می‌شوند، با افزایش خطر سرطان رحم مرتبط نیستند و تقریباً هرگز به سرطان تبدیل نمی‌شوند.

تومورهای بدخیم:

تاخیر در پریود خانم‌ها می‌تواند به علت وجودتومورهای بدخیم در تخمدان ها و تومورهای بدخیم رحم رخ دهد.

اختلالات هیپوتالاموس و اختلالات هیپوفیز:

این مورد می‌تواند به ندرت اتفاق بیافتد که  بیماری پرولاکتینوما، سبب ترشح بیش از حد پرولاکتین از غده هیپوفیز شود. پرولاکتین هورمونی است که پیام تولید شیر مادر را ارسال می‌کند و یکی از دلایل عقب افتادن پریودی و علت تعویق انداختن قاعدگی همراه با درد نیز محسوب می‌شود.

مشکلات تیروئید:

عواملی مانند دیابت و تیروئید می‌توانند سبب ایجاد عقب افتادن پریودی و ترشحات سفید شوند. از علائم کم کاری تیروئید می‌توان به خستگی، افزایش وزن، مشکلات در تحمل سرما، درد مفاصل، خشکی پوست و خونریزی شدید یا قاعدگی نامنظم و مشکلات در باروری اشاره کرد.

همچنین اختلالات خوردن، کاهش وزن شدید یا ورزش بیش از حد و افزایش فعالیت بدنی نیز می تواند از دلایل عقب افتادن پریودی و ترشحات سفید در خانم‌ها باشد. به عنوان یک قانون برای اتفاق افتادن قاعدگی و سیکل منظم ماهانه، زنان به حداقل توده چربی در بدن خود احتیاج دارند.

مشکلات و اتفاقاتی که سبب لاغری بیش از حد می‌شود مانند اختلال خوردن مانند انارکسیا نروزا،  بی اشتهایی عصبی، کاهش وزن‌های شدید به دنبال رژیم‌های غیر اصولی یا ورزش‌های حرفه ای مانند زنان ورزشکاری که کاهش وزن های شدید دارند چندین ماه دچار امنوره ثانوی می‌شوند.

توضیحات سیکل قاعدگی پس از شناخت دلیل عقب افتادن پریود و ترشحات سفید

28 تا 29 روز، به طور میانگین تعداد روزهای چرخه قاعدگی هر شخص است، اما این می‌تواند بین زنان و از یک سیکل با سیکل دیگر متفاوت باشد. طول چرخه قاعدگی شما از اولین روز پریود تا روز قبل از شروع قاعدگی بعدی محاسبه می‌شود. دختران به طور متوسط در سنین 11 تا 14 سالگی اولین دوره قاعدگی خود را تجربه می‌کنند. در این مرحله سایر خصوصیات جنسی مانند موهای ناحیه تناسلی و رشد سینه ها ظاهر می‌شود.

چرخه قاعدگی مجموعه ای از تغییرات ماهانه است که بدن زن را برای بارداری احتمالی آماده می‌کند. به فرآیندی که در آن و در میانه هر روره قاعدگی از یک یا هر دو  تخمدان ها یک تخمک آزاد می‌کند، با عنوان تخمک گذاری شناخته می‌گردد. از طرفی، تغییر سطح هورمون ها، آمادگی بارداری را برای رحم فراهم می کند.

در صورت تخمک گذاری و عدم  بارور شدن آن، لایه داخلی رحم می ریزد و از طریق واژن از بدن خارج می‌شود. کل این دوره یک دوره قاعدگی است. چرخه قاعدگی، که از روز اول یک قاعدگی تا روز اول پریود بعدی محاسبه می‌شود، برای همه زن یکسان نیست.

جریان قاعدگی ممکن است هر 21 تا 35 روز اتفاق بیافتد و دو تا ده روز طول بکشد. در سال های اولی که فرد قاعدگی را تجربه می‌کند ، چرخه های قاعدگی با روز های طولانی مرسوم هستند. با این حال، به مرور و با افزایش سن، چرخه های قاعدگی کوتاه شده و منظم تر می‌شوند. توجه داشته باشید که تغییرات پریودی در محدوده نسبتا وسیعی، عادی است.

نحوه پیگیری چرخه قاعدگی برای آگاهی عقب افتادن پریودی زنان

برای بررسی دقیق تر و تشخیص اینکه چه چیزی در این دوره برای شما طبیعی است، سیکل قاعدگی خود به طور منظم در یک تقویم کاغذی یا دیجیتال ثبت کنید. با پیگیری تاریخ شروع چرخه هر ماه خود برای چندین ماه متوالی شروع کنید تا منظم بودن پریودهای خود را مشخص کنید. اگر نگران عقب افتادن پریودی‌های خود هستید، هر ماه به موارد زیر نیز توجه داشته باشید:

• طول دوره قاعدگی شما معمولا چقدر طول می کشد؟ طولانی تر یا کوتاه تر از حد معمول است؟
• سنگینی پریود خود را ثبت کنید. آیا پریود شما سبک تر یا سنگین تر از حد معمول به نظر می‌رسد؟ هر چند وقت یک بار نیاز به تعویض محافظ بهداشتی خود دارید؟ آیا لخته خونی مشاهده کرده اید؟
• آیا در بین پریودها خونریزی غیر طبیعی دارید؟
• هر درد مرتبط با پریود خود را شرح دهید. آیا احساس درد بدتر از حد معمول است؟
• تغییرات دیگر: آیا تغییراتی را در خلق و خو یا رفتار تجربه کرده اید؟ آیا در محدوده زمان پریود، تغییر در دوره‌های شما اتفاق جدیدی افتاده است؟

ممانعت از بی نظمی قاعدگی

تنظیم چرخه قاعدگی به دلیل ایجاد آن بستگی دارد. از طرفی دلایل متعددی برای سیکل قاعدگی نامظم وجود دارد. گزارش شده است که مصرف قرص های ضد بارداری در بعضی افراد، به منظم شدن چرخه های قاعدگی خواهد انجامید.

باید توجه داشته باشید که برخی از روش های پیشگیری از بارداری، مانند استفاده از قرص‌های جلوگیری از بارداری به صورت طولانی مدت و دستگاه های داخل رحمی (IUD)، می‌توانند نظم چرخه قاعدگی شما را تغییر دهد.

با پزشک متخصص زنان خود در مورد شرایط ویژه خود و آنچه انتظار دارید صحبت کنید. همچنین وقتی به یائسگی نزدیک می شوید، ممکن است چرخه شما دوباره نامنظم شود. با در نظر گرفتن این نکته که با افزایش سن خطر ابتلا به سرطان رحم افزایش می‌یابد، توجه به علائمی مانند خونریزی نامنظم در دوره یائسگی یا حوالی آن، باید توسط پزشک متخصص زنان مورد پیگیری قرار گیرد.

هورمون‌ها و مراحل چرخه قاعدگی برای شناخت بهتر عقب افتادن پریودی زنان

چرخه قاعدگی توسط فاکتور های متعددی مانند بسیاری از غدد و هورمون‌های تولیدی این غدد تنظیم و کنترل می‌گردد. ساختار مغزی به نام هیپوتالاموس باعث می‌شود غده هیپوفیز مجاور مواد شیمیایی خاصی تولید کند که تخمدان‌ها را وادار به تولید هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون می‌کند.

چرخه قاعدگی یک سیستم فیدبکی است، به این معنی که هر ساختار و غده تحت تأثیر فعالیت سایرین قرار می گیرد. مراحل اصلی چرخه قاعدگی عبارتند از:

• فاز فولیکولی:

فاز فولیکولی از روز اول قاعدگی شروع می‌شود و با تخمک گذاری به پایان می‌رسد. غده هیپوفیز با تحریک هیپوتالاموس، هورمون محرک فولیکول (FSH) را آزاد می‌کند. این هورمون تخمدان را تحریک می‌کند تا حدود 5 تا 20 فولیکول حاوی تخمک اولیه تولید کند.

هر فولیکول در ابتدا در برگیرنده یک تخمک نابالغ است. معمولاً فقط یک فولیکول به تخمک بالغ تبدیل می‌شود، در حالی که بقیه می‌میرند. این اتفاق تقریبا در روز دهم از یک چرخه قاعدگی 28روزه رخ می‌دهد.

رشد فولیکول ها باعث ضخیم شدن پوشش داخلی رحم می‌شود تا برای بارداری احتمالی آماده شود. تخمک گذاری آزاد شدن یک تخمک بالغ از سطح تخمدان است. این معمولاً در اواسط چرخه، حدود دو هفته یا بیشتر قبل از شروع قاعدگی رخ می دهد.

در طول فاز فولیکولی، فولیکول در حال رشد باعث افزایش سطح استروژن می‌شود. هیپوتالاموس در مغز این سطوح افزایش یافته را تشخیص می‌دهد و ماده شیمیایی به نام هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) را آزاد می‌کند. این هورمون غده هیپوفیز را وادار می کند تا سطوح بالاتری از هورمون لوتئین کننده LH) و (FSH تولید کند.

در عرض دو روز، تخمک گذاری توسط سطوح بالای LH آغاز می‌شود. تخمک توسط امواجی از برآمدگی‌های کوچک و مو مانند به لوله فالوپ و به سمت رحم هدایت می‌شود. طول عمر تخمک تنها حدود 24 ساعت است. اگر در این مدت با یک اسپرم لقاح نداشته باشد، می‌میرد.

• فاز لوتئال:

در طول تخمک گذاری، تخمک از فولیکول خود خارج می‌شود، اما فولیکول پاره شده روی سطح تخمدان باقی می‌ماند. تا دو هفته آینده یا بیشتر، فولیکول به ساختاری به نام جسم زرد تبدیل می‌شود. این ساختار شروع به ترشح پروژسترون به همراه مقادیر کمی استروژن می‌کند. این ترکیب از هورمون ها پوشش ضخیم رحم را حفظ می‌کند و منتظر چسبیدن تخمک بارور شده (لانه گزینی) است.

اگر یک تخمک بارور شده در پوشش داخلی رحم لانه گزینی کند، هورمون هایی را تولید می کند که برای حفظ جسم زرد ضروری هستند. این همان هورمونی است که در آزمایش ادرار برای بارداری تشخیص داده می‌شود.

جسم زرد به تولید سطوح افزایش یافته پروژسترون ادامه می‌دهد که برای حفظ پوشش ضخیم رحم لازم است. اگر حاملگی رخ ندهد، جسم زرد تحلیل رفته و می میرد. (معمولاً حدود روز 22 در یک چرخه 28 روزه) کاهش سطح پروژسترون باعث از بین رفتن پوشش داخلی رحم می‌شود. این به عنوان قاعدگی شناخته می‌شود. سپس چرخه تکرار می‌شود.

• قاعدگی:

قاعدگی حذف لایه داخلی رحم (آندومتر) از بدن از طریق واژن است. مایع خارج شده از بدن در این مرحله، حاوی خون، سلول‌های پوشش داخلی رحم (سلول های آندومتر) و مخاط است. متوسط طول این مرحله یک دوره بین سه روز تا یک هفته است.

نوار بهداشتی یا تامپون برای جذب جریان قاعدگی استفاده می‌شود. هر دو پد و تامپون باید به طور منظم (حداقل هر شش ساعت) تعویض شوند. استفاده از تامپون با افزایش خطر ابتلا به یک بیماری نادر به نام سندرم شوک سمی (TSS) همراه است.

مشکلات رایج قاعدگی مانند عقب افتادن پریود و درد کمر و شکم

برخی از مشکلات رایج قاعدگی عبارتند از:

سندرم پیش از قاعدگی (PMS):

تغییرات هورمونی قبل از پریود می‌تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض جانبی در زنان در معرض خطر شود، از جمله احتباس مایعات، سردرد، خستگی، تحریک پذیری، عقب افتادن پریود و درد کمر و شکم و گزینه های درمانی شامل ورزش و تغییرات رژیم غذایی است.

دیسمنوره یا دوره‌های دردناک:

تصور می‌شود که رحم توسط هورمون‌های خاصی تحت فشار قرار می‌گیرد تا بیش از حد لازم فشار بیاورد تا پوشش داخلی آن جدا شود. گزینه های درمانی شامل داروهای مسکن و قرص‌های ضد بارداری خوراکی است که حتما باید با تجویز متخصص زنان مصرف شود.

خونریزی شدید قاعدگی:

این حالت اگر درمان نشود، می تواند باعث کم خونی شود. اگر در چند دوره خونریزی بیش از حد معمول را تجربه کردید حتما موضوع را با متخصص زنان در میان بگذارید.

آمنوره یا عدم وجود دوره های قاعدگی:

این حالت غیر طبیعی در نظر گرفته می شود، مگر در دوران قبل از بلوغ، بارداری، شیردهی و یائسگی. علل احتمالی شامل وزن کم یا زیاد بدن و ورزش زیاد است. آمنوره به معنی فقدان وقوع خونریزی ماهانه به دو دسته تقسیم می‌شود که اولیه یا ثانویه است که علل متفاوتی دارند. از علائم آمنوره اولیه می‌توان به ترشحات نوک سینه، ریزش مو، سردرد، درد لگن، گر گرفتگی، اکنه، خشکی واژن، موهای زائد صورت و تغییرات بینایی اشاره کرد.

سخن پایانی

دوره قاعدگی و پریود جز چرخه ها و مراحل طبیعی و فیزیولوژیک بدن هر زن است که توجه به صحت این چرخه از اهیمت ویژه ای برخوردار است. هورمون های زیاید در تنظیم و وقوع این چرخه نقش دارند که اختلال در هر یک از آن ها می‌تواند سبب عقب افتادن پریودی خانم‌ها و یا بر هم خوردن نظم آن شود و مشکلاتی را به همراه داشته باشد.

همچنین عقب افتادن پریودی، خود می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات جدی دیگر باشد. پیشنهاد می‌دهیم که برای گرفتن مشاوره در این مورد با کلینیک تخصصی زنان دکتر روشن تماس بگیرید.