پریود

زنان به‌طور معمول ماهی یک بار دوره‌ی قاعدگی یا پریود را تجربه می‌کنند. ممکن است این دوره برای برخی آسان و برای برخی همراه با درد خفیف تا شدید باشد. اما پریود چیست؟ چرا اتفاق می‌افتد؟ تا چه زمانی ادامه دارد؟ چگونه می‌توان از درد آن کاست و این دوره را راحت گذراند؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا به همه چیز درمورد قاعدگی یا پریود پاسخ دهیم.

پریود

آنچه در این مقاله می خوانید :

پریود چیست؟

لایه‌ی داخلی رحم که نامش آندومتر است، در هر دوره ریزش می‌کند. خون و بافت این لایه از طریق دهانه‌ی رحم و واژن طی چند روز خارج می‌شود که اصطلاحا به آن پریود می‌گوییم. این خونریزی، مرحله‌ی آخر چرخه‌ی قاعدگی‌ست و برای آمادگی رحم جهت بارداری احتمالی بعدی باید تخریب شده و از رحم خارج شود.

به طور کلی این سیکل تحت محور هیپوفیز- هیپوتالاموس و تحت هورمون‌هایی مانند FSH  و LH هستند که اینها می‌توانند در اثر دلایل مختلف مانند علت‌های فیزیکی، روانی، اختلالات هورمونی مانند اختلالات هورمون تیروئید و یا مواردی از این دست، دچار نوسان شود.

از جمله این نوسانات می‌توان به میس پریود یا تاخیر در پریود، هایپر مینوره ( خونریزی شدید پریود)، الیگو مینوره (اختلالات قاعدگی)، دیس منوره (قاعدگی بیش از حد دردناک)، منوراژی (ازدیاد خونریزی قاعدگی) اشاره نمود.

این موارد همگی باید توسط متخصص زنان مورد بررسی قرار بگیرند، زیرا ممکن است علائمی از یک بیماری جدی مانند انواع کیست‌ها، سرطان‌ها و … باشد و هرچه زودتر تشخیص داده شوند، بهتر درمان می‌شوند.  همچنین توصیه می‌شود حتی در صورت پریودهای منظم و طبیعی معاینات دوره‌ای توسط متخصص زنان را انجام دهید تا تمام المان‌های دستگاه تناسلی و هورمونی شما تحت نظر متخصص بررسی شود.

پریود از چه زمانی شروع می‌شود و تا چه زمانی ادامه دارد؟

این دوره‌ی دو تا هفت روزه در ماه، از سن بلوغ و حوالی ۱۰ تا ۱۳ سالگی آغاز می‌شود و تا زمانی که اصطلاحا به آن یائسگی می‌گوییم، ادامه پیدا می‌کند.

یائسگی چیست؟

یائسگی هم یکی از دوره‌های طبیعی بدن‌ است و به معنی توقف امکان باروری تخمک‌ها است. این اتفاق معمولا بعد از 45 سالگی می‌افتد و در این زمان خونریزی متوقف خواهد شد.

چرا پریود اتفاق می‌افتد؟

پریود درواقع آماده‌سازی رحم برای بارداری‌ست. در هر دوره، تخمک‌ها از تخمدان آزاد می‌شوند. اگر اسپرم بتواند تخمک را بارور کند، تخمک در رحم می‌ماند و مراحل باروری آغاز می‌شود. حال اگر این تخمک‌ها بارور نشوند، بدن انسان از طریق واژن شروع به خارج‌سازی تخمک‌ها می‌کند. لایه‌ی داخلی دیواره‌ی رحم شروع به ریزش می‌کند و بافت خونی از دهانه‌ی واژن خارج می‌شود که به آن خونریزی، اصطلاحا پریود می‌گویند.

علائم پیش از پریود چیست؟

برخی از زنان پیش از پریود یک دوره‌ی پیشا قاعدگی به نام سندروم پیش از قاعدگی یا PMS را تجربه می‌کنند که به اشکال متفاوتی ظاهر می‌شود. این دوره‌ی پیش از قاعدگی شامل علائم مختلفی‌ست. این علائم عبارت‌اند از:

  • خستگی و ضعف
  • جوش صورت خصوصا در ناحیه‌ی چانه و گونه‌ها
  • عصبی شدن زودهنگام
  • زودرنجی و نوسانات خلقی
  • سردرد
  • نفخ و برآمدگی شکم
  • کاهش یا افزایش اشتها
  • درد در ناحیه‌ی شکم و لگن

چگونه می‌توان درد پریود را کاهش داد؟

برخی از افراد هنگام پریود و در دوره‌ی پیش از قاعدگی ممکن است درد خفیف تا شدیدی را تجربه کنند. این درد برای برخی غیرقابل تحمل است و تنها راه آرام شدنشان، تزریق مسکن است. اما می‌توان تا حدودی با انجام برخی فعالیت‌ها، از شدت درد پریود کاست. برخی از این فعالیت‌ها عبارت‌اند از:

  • گرم کردن لگن، زیر شکم و کمر با لباس و کمپرس گرم
  • نوشیدن دمنوش‌های گیاهی
  • استفاده از مسکن‌های غیراستروئیدی مانند استامینوفن، بروفن، مفنامیک اسید و ژلوفن
  • استفاده از شیاف دیکلوفناک
  • عدم نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار در روزهای نزدیک به پریود
  • اورگاسم
  • استفاده از مواد غذایی حاوی کلسیم

در زمان پریود از کدام لوازم بهداشتی‌ استفاده می‌شود؟

هرکس بر حسب تجربه و راحتی خود، اقدام به استفاده از لوازم بهداشتی می‌کند. این لوازم به طور معمول عبارت‌اند از:

نوار بهداشتی

نوار بهداشتی شایع‌ترین وسیله‌ی بهداشتی دوران پریود است که در برندها، جنس‌ها و سایزهای مختلف تولید می‌شود. این پدهای یک‌بار مصرف بهتر است چندبار در روز عوض شوند تا ایجاد حساسیت و عفونت نکنند.

تامپون‌

تامپون یک تکه‌‌ی استوانه‌ای شکل از ریون است که مستقیما درون واژن قرار می‌گیرد و خون را جذب می‌کند.

کاپ‌های قاعدگی

این کاپ‌ها از پلاستیک نرم و منعطف ساخته شده‌اند و در واژن قرار می‌گیرند و پس از پر شدن، باید تخلیه شوند.

آیا ممکن است پریود نامنظم شود؟

بنا به دلایلی ممکن است چرخه‌ی قاعدگی و پریود نامنظم شود و این نامنظم شدن می‌تواند خود را به شکل عقب افتادن و جلو افتادن زمان پریود، نشان دهد. دلایل نامنظم شدن پریود عبارت‌اند از:

  • استرس
  • سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
  • تغذیه‌ی نامناسب
  • تداخلات دارویی
  • ورزش سنگین
  • تغییر بافت پوشش دهانه‌ی رحم
  • بارداری
  • شیردهی
  • کاهش و افزایش وزن
  • عفونت
  • سرطان دهانه‌ی رحم

در ادامه به بررسی برخی دلایل نامنظم شدن چرخه‌ی قاعدگی می‌پردازیم.

 

علت عقب افتادن پریود چیست؟

معمولا افراد حدود دو هفته پس از تخمک‌گذاری و عدم باروری تخمک، پریود می‌شوند. در واقع پس از گذشت ۲۱ الی ۲۳ روز پس از آخرین روز خونریزی، پریود بعدی آغاز می‌شود. اما ممکن است بنا به دلایلی پریود عقب بیفتد. مثلا:

استرس:

استرس بر هورمون هیپوفیز و هیپوتالاموس تاثیر می‌گذارد و می‌تواند چرخه‌ی قاعدگی را نامنظم کند. زنان باید سعی کنند خود را از تنش و موارد استرس‌زا دور کرده تا چرخه‌ی قاعدگی منظمی داشته باشند.

استفاده از قرص‌های ضدبارداری

برخی داروهای ضدبارداری موسوم به LD می‌توانند چرخه‌ی منظم قاعدگی را بهم بریزند. این اتفاق به‌خاطر تغییری که این داروها در سطح هورمون‌ها ایجاد می‌کنند، اتفاق می‌افتد.

دیابت

سطح و میزان قند خون می‌تواند از عوامل موثر در تغییر زمان پریود باشد.

غده‌ی تیروئید

وظیفه‌ی تیروئید، کنترل متابولیسم بدن است. این غده ممکن است کم کار، پر کار یا طبیعی باشد. مشکلات تیروئیدی بر پریود تاثیر می‌گذارند و البته که با دارو قابل درمان است.

یائسگی زودرس

همان‌طور که گفتیم، یائسگی اغلب در سن چهل و پنج سالگی به بعد اتفاق می‌افتد. این اتفاق ابتدا با بهم ریختن چرخه‌ی قاعدگی شروع می‌شود و پریود‌ها ممکن است دچار بی نظمی یا تاخیر شوند تا زمانی که به طور کامل متوقف شود.

سندرم تخمدان پلی کیستیک

یکی از علت‌های شایع بهم ریختن پریود، سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS است. در زمان آزادسازی تخمک‌ها، هر تخمدان حدودا پنج فولیکون ایجاد و آزاد می‌کند. سرعت این روند برای افرادی که سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان دارند کم‌تر است و تا زمانی که تخمک‌ها آزاد نشوند، پریود اتفاق نمی‌افتد. این سندرم باعث عقب افتادن پریود می‌شود که با دارو زیر نظر متخصص قابل درمان است.

علت جلو افتادن پریود چیست؟

عوامل جلو افتادن پریود عبارت‌اند از:

  • تغذیه‌ی نامناسب
  • مصرف بیش از اندازه‌ی گیاهان محرک مانند رازیانه، میخک و زعفران
  • مصرف قرص‌های ضدبارداری
  • نوسانات هورمونی

آیا نامنظم شدن پریود نگران‌کننده است؟

روز برخی عوامل می‌تواند نامنظم شدن پریود را نگران‌کننده کند. مثلا:

  • ناگهان نامنظم شدن پریود
  • تاخیر بیش از ۲ الی ۳ ماه در حالی که می‌دانید باردار نیستید.
  • لکه‌بینی
  • خونریزی بیش از هفت روز و وجود لخته‌های خونی زیاد
  • درد بسیار شدید
  • افزایش میزان خونریزی
  • ترشحات غیرمعمول
  • ادامه‌دار بودن این علائم برای چند دوره

در صورت بروز هرکدام از این موارد باید در اسرع وقت به یک متخصص زنان خوب مراجعه کرده و علت را بررسی کنید تا در صورت نیاز درمان مناسب انجام شود. توصیه می‌شود برای جلوگیری از خطرات بیماری‌های زنانه معاینات دوره‌ای نزد یک متخصص زنان را به طور منظم انجام دهید.

اگر پریود عقب بیفتد، از چه داروهایی برای باز شدن پریود استفاده می‌شود؟

برای پریود شدن، بسته به نظر پزشک برای فرد دارو تجویز می‌شود. قرص‌های اورژانسی، قرص‌های LD و آمپول پروژسترون از انواع این داروهاست. اگر فرد با قرص اورژانسی پریود نشود، پزشک اقدام به استفاده از آمپول پروژسترون می‌کند تا پس از پریود و استفاده از دیگر داروها، چرخه‌ی طبیعی قاعدگی منظم شود.

لکه‌بینی چیست؟

 برخی از افراد بین دو دوره‌ی پریود خود، لکه‌هایی به رنگ قهوه‌ای روشن مشاهده می‌کنند. وجود این لکه‌ها به طور طبیعی نگران‌کننده نیست اما اگر ادامه‌دار باشد و با دیگر علائم بهم ریختن پریود همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه شود و علت آن بررسی گردد.

آیا پریود شدن در دوران بارداری ممکن است؟

قطعا خیر. پیش از این گفتیم اگر اسپرم بتواند تخمک را بارور کند، بافت‌های خونی از طریق دهانه‌ی واژن خارج نمی‌شوند و پریود اتفاق نمی‌افتد. زمان باردار شدن، بدن هورمون‌های بارداری را ترشح می‌کند. ترشح این هورمون‌ها باعث توقف پریود می‌شود. برخی زنان هنگام بارداری، خون‌ریزی از دهانه‌ی واژن را مشاهده می‌کنند.

این خون احتمالا از طرف جفت ایجاد شده و خون قاعدگی نیست. در حدود هفته‌ی ششم بارداری ممکن است کمی خون‌ریزی دیده شود که طبیعی‌ست. می‌توانید پس از مشاهده، با پزشک مشورت کنید.

پس از بارداری، اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه نکند، حدود ۶ تا ۸ هفته پس از زیمان، مادر ممکن است اولین پریود خود را تجربه کند. در صورتی که نوزاد از شیر مادر تغذیه کند، زمان اولین پریودش متفاوت است و ممکن است در تمام دوران شیردهی، پریود اتفاق نیفتد.

نتیجه‌گیری

پریود و قاعدگی یک دوره‌ی طبیعی در زندگی انسان‌هاست که به طور معمول حدود ۳۰ تا ۳۵ سال از زندگی انسان را در بر می‌گیرد. این دوره رحم زن را برای باروری و تولید مثل آماده می‌کند و باعث پاکسازی بدن می‌شود. پریود ممکن است برای برخی دردآور و برای برخی دیگر، همچون باقی روزهای زندگی‌شان باشد و خللی در روند فعالیت‌هایشان به‌وجود نیاورد.

جای نگرانی هم نیست! درد پریود را تا حد زیادی می‌توان کم کرد که درمورد آن در مقاله صحبت کردیم. نامنظم شدن پریود، اتفاقی است که ممکن است برای هر کس پیش بیاید. با مراجعه به متخصص زنان می‌توان بسیاری از این نگرانی‌ها را کاهش داد و نامنظم شدن چرخه‌ی پریود را اصلاح نمود.

خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و از هر جهتی تحت نظر داشته باشند تا علت اصلی تشخیص داده شده و در صورت نیاز درمان شود.