پریودی یا سیکل قاعدگی هر دختر بالغ یا خانم میتواند نشاندهنده بسیاری از موارد و در اصل نشاندهنده سلامت جسمی آن فرد باشد. با اینکه پریودی نامنظم در بسیاری از مواقع امری کاملا طبیعی است، اما گاهی میتواند نشاندهنده یک عارضه جدی مانند اختلالات موجود در رحم، تخمدان و … باشد. این امر بخصوص در افرادی که قبلاً دارای پریودی منظم بودهاند و حالا دچار بی نظمی شدهاند، اهمیت بیشتری پیدا میکند. به همین دلیل توصیه میکنیم به جای گشتن به دنبال سریع ترین روش باز شدن قاعدگی حتماً به یک متخصص زنان باتجربه مراجعه کنید تا همه موارد احتمالی را بررسی و رد کند. بسیاری از بیماریهای زنانه اگر به موقع تشخیص داده شوند، بهراحتی درمان خواهند شد، اما در صورت تشخیص دیرهنگام میتواند عوارض جدی مانند نازایی داشته باشد و حتی تهدید کننده زندگی باشد.
خوشبختانه در کلینیک ما متخصصان باتجربهای فعال هستند که میتوانید برای اطمینان از ارزیابی همه جانبه و تشخیص با ابزار بروز جهان به این کلینیک مراجعه کنید. در ادامه نیز با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با پریودی نامنظم آشنا کنیم.
پریودی نامنظم چیست؟
فهرست مطالب
طول طبیعی چرخه قاعدگی زنان میتواند بین 28 تا 35 روز متغیر باشد. پریودی نامنظم زمانی است که طول چرخه بیش از 35 روز باشد یا کمتر از 21 روز طول بکشد. دلایل مختلفی میتواند عامل پریودی نامنظم شود که برخی از آنها کاملا طبیعی و بی خطر بوده و برخی نشان دهنده یک بیماری جدی است. به طور کلی پریود یا قاعدگی بخشی از چرخه قاعدگی است که در آن آندومتر که پوشش داخلی رحم است، ریخته میشود. دورهها معمولاً در دوران بلوغ، بین سنین 10 تا 16 سال شروع میشود و تا زمان یائسگی، زمانی که یک زن 45 تا 55 ساله میشود، ادامه مییابد.
در صورت تغییر در روش جلوگیری از بارداری، عدم تعادل هورمونها، تغییرات هورمونی در زمان یائسگی و تمرینات استقامتی، پریودی نامنظم که اولیگومنوره نیز نامیده میشود، ممکن است رخ دهد. درمان قاعدگیهای نامنظم در دوران بلوغ و حوالی یائسگی معمولاً لازم نیست، اما اگر دورههای نامنظم در سالهای باروری اتفاق بیفتد، مراجعه به متخصص و پیگیری علت پریودی نامنظم امری ضروری میباشد.
دلایل وقوع پریودی نامنظم چیست؟
در قاعدگی منظم، چرخه قاعدگی زن از یک الگوی قابل پیش بینی پیروی میکند. تعدادی از عوامل احتمال قاعدگی نامنظم را افزایش میدهند که این عوامل بیشتر مربوط به هماهنگی و میزان ترشح هورمونها است. دو هورمون مؤثر بر قاعدگی استروژن و پروژسترون هستند. اینها هورمونهایی هستند که چرخه قاعدگی را تنظیم میکنند.
تغییرات چرخه قاعدگی که بر تعادل هورمونی تأثیر میگذارند شامل بلوغ، یائسگی، بارداری و زایمان و شیردهی است. برخی از دلایل پریودی نامنظم عبارتند از:
- در دوران بلوغ، بدن دچار تغییرات اساسی هورمونی میشود. ممکن است چندین سال طول بکشد تا استروژن و پروژسترون بعد از بلوغ به تعادل برسند و پریودی نامنظم در این زمان معمولاً امری طبیعی است، مگر اینکه با مواردی مانند دردهای بسیار شدید یا خونریزی سنگین همراه باشد.
- قبل از یائسگی نیز به دلیل تغییرات هورمونی، زنان معمولاً قاعدگی نامنظمی دارند و ممکن است مقدار خونریزی نیز متفاوت باشد. یائسگی وقتی اتفاق میافتد که 12 ماه از آخرین قاعدگی زن گذشته باشد و زن پریود نشود. بعد از یائسگی، زن دیگر پریود نمیشود.
- همچنین در دوران بارداری به دلیل تغییرات شدید هورمونی قاعدگی متوقف میشود و بیشتر خانمها در دوران شیردهی نیز تا مدتی پریود نمیشوند.
- استفاده از روشهای جلوگیری از بارداری میتوانند باعث خونریزی نامنظم شوند. یک دستگاه داخل رحمی (IUD) ممکن است باعث خونریزی شدید شود، در حالی که قرص ضد بارداری می تواند باعث لکه بینی بین دورهها گردد. معمولا قبل از استفاده از این روشها پزشک متخصص عوارض احتمالی را برایتان توضیح خواهد داد.
- هنگامی که یک زن برای اولین بار از قرص ضد بارداری استفاده میکند، ممکن است خونریزی های کمی را تجربه کند که به طور کلی کوتاهتر و سبکتر از دورههای عادی است. این موارد معمولاً بعد از چند ماه از بین می روند.
سایر تغییراتی که با پریودهای نامنظم همراه هستند عبارتند از:
- کاهش شدید وزن
- افزایش شدید وزن
- استرس عاطفی
- اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی یا پرخوری عصبی
- ورزش استقامتی، به عنوان مثال دویدن و شرکت در مسابقات دو
تعدادی از بیماریهای زنانه نیز با قاعدگی فراموش شده یا نامنظم مرتبط هستند. به همین دلیل توصیه میکنیم حتماً معاینات دورهای را نزد یک متخصص زنان باتجربه انجام دهید تا از احتمال وقوع این بیماریها یا وجود آنها در زمان مناسب اطلاع پیدا کرده و اقدامات لازم را سریعتر انجام دهید.
علائم پریودی نامنظم چیست؟
چرخه قاعدگی حدود 28 روز طول می کشد، اما بسته به فرد ممکن است از 24 روز تا 35 روز متفاوت باشد. هر زن سالمی معمولا بین 11 تا 13 دوره قاعدگی در طول یک سال دارد. خونریزی معمولاً حدود 5 روز طول می کشد، اما باز هم ممکن است به طور طبیعی از 2 تا 7 روز متفاوت باشد.
وقتی قاعدگی برای اولین بار شروع می شود، ایجاد نظم در چرخه قاعدگی ممکن است 2 سال طول بکشد. اما کم کم بعد از بلوغ، قاعدگی بیشتر خانمها منظم خواهد شد. مدت زمان بین هر دوره نیز مشابه است.
با این حال، برای برخی از زنان، زمان بین پریود و مقدار خون ریخته شده به طور قابل توجهی متفاوت است، اما طبیعی است و به قاعدگی نامنظم معروف است. علامت اصلی قاعدگی نامنظم زمانی است که چرخه بیشتر از 35 روز باشد یا طول آن متفاوت باشد.
اگر تغییراتی در جریان خون ایجاد شود یا لخته هایی با قطر بیش از 2.5 سانتی متر ظاهر شوند، نیز پریودی نامنظم تلقی می شود.
هرچند پریودی نامنظم برای بعضی افراد ممکن است عادی باشد، اما این مسئله همیشه بیخطر نیست. اگر علائم دیگری مانند درد شدید شکم، خونریزی شدید، لکهبینی بین دورهها، موهای زائد، ریزش مو و… هم دارد، حتما به پزشک مراجعه کنید. زیرا این موارد همه علائم کیست تخمدان است.
پریودی نامنظم علامت چه بیماریهایی است؟
پریودهای نامنظم گاهی بخصوص برای افرادی که قبلاً پریودی منظم داشتهاند میتواند نشان دهنده یک مشکل سلامتی باشد و برخی از این موارد میتواند منجر به مشکلات بعدی مانند مشکلات باروری گردد. برخی از مهمترین مواردی که پریودی نامنظم میتواند یکی از عوارض آن باشد، عبارتند از:
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلی کیست یک (PCOS) بیماری است که در آن تعدادی کیسه کوچک و پر از مایعات معروف به کیست در تخمدان ایجاد میشود. فرد مبتلا به PCOS تخمکگذاری نمیکند و هر ماه تخمک آزاد نمیکند. علائم این بیماری شامل قاعدگی نامنظم یا عدم قاعدگی، چاقی، آکنه و افزایش رشد موهای زائد است. زنان مبتلا به PCOS دارای سطح غیرمعمول و بالایی از هورمون جنسی مردانه، آندروژن یا تستوسترون هستند.
سرطان رحم یا سرطان دهانه رحم
سرطان رحم یا سرطان دهانه رحم نیز میتواند باعث خونریزی غیرمعمول و پریودی نامنظم شود. سرطان دهانه رحم یا سرطان رحم، در موارد نادر، ممکن است باعث خونریزی بین دورهها یا در حین رابطه جنسی نیز شود.
اختلال تیروئید
اختلال تیروئید عارضه دیگری است که میتواند باعث پریود نامنظم شود. غده تیروئید هورمون هایی تولید میکند که بر متابولیسم بدن تأثیر میگذارد.
آندومتریوز
آندومتریوز وضعیتی است که در آن سلولهایی که به طور طبیعی در داخل رحم یافت میشوند و سلولهای آندومتر نامیده میشوند، در خارج از آن رشد میکنند یعنی پوشش داخلی رحم در خارج از آن نیز یافت میشود. سلولهای آندومتر سلولهایی هستند که هر ماه در دوران قاعدگی ریخته میشوند. بنابراین آندومتریوز بیشتر در زنان در سنین باروری اتفاق میافتد. رشد سلولی درگیر در آندومتریوز سرطانی نیست و ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما میتواند دردناک باشد و منجر به مشکلات دیگری شود. اگر خون آزاد شده در بافت اطراف گیر کند، میتواند به بافت آسیب برساند، باعث درد شدید، قاعدگی نامنظم و ناباروری شود.
بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن (PID) عفونتی در دستگاه تولید مثل زنان است که جدا از ایدز در میان زنان، شایعترین و جدیترین عارضه عفونتهای مقاربتی (STIs) است. در صورت تشخیص زود هنگام این بیماری میتوان آن را با آنتیبیوتیک درمان کرد، اما در صورت گسترش، میتواند به لولههای رحمی و رحم آسیب برساند. در نتیجه درد مزمن یا طولانی مدت ایجاد میکند. علائم بسیاری برای این عارضه وجود دارد که پریودی نامنظم و دردناک یکی از نشانههای این بیماری است.
درمان پریودی نامنظم
اولین اقدام برای درمان پریودی نامنظم مراجعه به یک متخصص زنان باتجربه است تا علت آن مشخص شود. در بسیاری از مواقع این امر طبیعی بوده و مشکلی وجود ندارد. بنابراین برای مراجعه به پزشک نگران نباشید. اما بهتر است این بررسی انجام شود تا موارد احتمالی دیگر نیز رد شود. گاهی نیز تنها اصلاح عادتهای اشتباه زندگی و تبدیل آنها به عادتهای درست مانند استفاده از تغذیه مناسب و ورزشهای منظم میتواند تا حد زیادی به پریودی شما نظم دهد. وقتی به پزشک مراجعه کردید او ابتدا سوابق پزشکی شما را جویا میشود و بعد معاینات جسمی را انجام میدهد. سپس در صورت نیاز آزمایشاتی را برای شما تجویز میکند تا بتواند تشخیص دقیقی بدهد و بعد با توجه به علت ایجاد بی نظمی درمان مناسب را ارائه خواهد داد.
سخن آخر
نظم در پریود نشانه سلامتی خانمهاست. هرچند برخی از خانمها نیز به طور طبیعی و ژنتیکی دچار بی نظمی پریودی هستند که امری طبیعی و همیشگی است. همانطور که گفتیم خطر اصلی پریودی نامنظم مربوط به خانمهایی است که قبلاً پریودی منظم داشتهاند. از طرفی کسانی که همیشه پریودی نامنظم دارند نمیتوانند با توجه به آن از سلامتی خود مطمئن باشند. بنابراین توصیه میکنیم همه خانمها معاینات دورهای را نزد یک متخصص زنان معتمد داشته باشند تا خطری سلامتی جسمی و سلامتی باروری آنها را تهدید نکند. اگر درباره این موضوع سوال یا ابهامی دارید با کلینیک تخصصی زنان دکتر روشن تماس بگیرید.
