فیبروم ها رشد غیرطبیعی تومور ها هستند که در رحم زن یا روی آن ایجاد می شوند. بعضی اوقات این تومورها کاملاً بزرگ شده و باعث درد شدید شکم و پریودهای شدید می شوند. در مواردی هم می بینیم که هیچ علائم و نشانه ای ایجاد نمی کنند. این رشد معمولاً خوش خیم یا غیرسرطانی است، اما علت فیبروم رحم زنان مشخص نیست.
انواع مختلف فیبروم چیست؟
نوع فیبروم رحم زنان بستگی به محل آن در رحم دارد.
فیبروم های داخلی
فیبروم های داخلی رایج ترین نوع فیبروم هستند. این نوع فیبروم در دیواره عضلانی رحم ظاهر می شوند. فیبروم های داخلی ممکن است بزرگتر شوند و باعث کشش رحم شما شوند.
فیبروم ساب سروز
فیبروم های ساب سروز در قسمت خارجی رحم تشکیل می شود و ممکن است به اندازه کافی بزرگ شوند تا رحم شما از یک طرف بزرگتر به نظر برسد.
فیبروم ساقه دار
تومورهای ساقه دار که قاعده باریک هستند و از همان نوع فیبروم ساب سروز به حساب می آیند.
فیبروم ساب موکوزال
این نوع تومورها در لایه عضلانی میانی یا میومتر در رحم ایجاد می شوند. تومورهای ساب موکوزال به اندازه انواع دیگر شایع نیستند.
چه عواملی باعث ایجاد فیبروم رحم زنان می شوند؟
به طور دقیق مشخص نیست که فیبروم رحم زنان به چه دلیل ایجاد می شود، اما عوامل مختلفی ممکن است در شکل گیری آنها تأثیر بگذارد.
- هورمون ها
استروژن و پروژسترون هورمون های تولید شده توسط تخمدان ها هستند. آنها باعث می شوند که پوشش داخلی رحم در طی هر چرخه قاعدگی احیا شود و ممکن است رشد فیبروم را تحریک کند.
- سابقه خانوادگی
فیبروم ممکن است در خانواده وجود داشته باشد. اگر مادر، خواهر یا مادربزرگ شما سابقه این بیماری را داشته باشند، ممکن است به آن مبتلا شوید.
- بارداری
بارداری تولید استروژن و پروژسترون را در بدن افزایش می دهد. در حین بارداری فیبروم ممکن است به سرعت رشد کند.
چه کسانی در معرض خطر فیبروم هستند؟
اگر یک یا چند عامل خطر زیر وجود داشته باشند، زنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فیبروم هستند:
- بارداری
- سابقه خانوادگی فیبروم
- سن 30 سال یا بالاتر
- وزن بدن بالا
- اواخر سن یائسگی
- بچه دار نشدن
- شروع زود هنگام قاعدگی (پریود شدن در سنین جوانی)
علائم فیبروم رحم زنان چیست؟
علائم فیبروم به تعداد تومورها و همچنین محل و اندازه آنها بستگی خواهد داشت. به عنوان مثال، فیبروم ساب موکوزال ممکن است باعث خونریزی شدید قاعدگی و مشکل در بارداری شود. اگر تومور شما بسیار کوچک باشد یا در دوره یائسگی باشید، ممکن است هیچ علائمی نداشته باشید.
فیبروم ها در دوران یائسگی و بعد از آن ممکن است کوچک شوند. دلیلش این است که زنان در دوره یائسگی دچار افت میزان استروژن و پروژسترون می شوند. این دو هورمون هایی هستند که رشد فیبروم را تحریک می کنند.
علائم فیبروم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی شدید بین یا در طول دوره های قاعدگی که شامل لخته های خون باشد.
- درد در لگن یا کمر
- افزایش ادرار
- درد در هنگام مقاربت
- قاعدگی که بیش از حد معمول طول می کشد
- تورم یا بزرگ شدن شکم
تشخیص فیبروم رحم زنان چگونه است؟
برای تشخیص صحیح فیبروم، باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا معاینه لگن انجام شود. این معاینه برای بررسی وضعیت، اندازه و شکل رحم شما انجام می شود. ممکن است به آزمایشات دیگری نیز نیاز داشته باشید که شامل موارد زیر است:
سونوگرافی
در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویر رحم روی صفحه استفاده می شود. این کار به شما این امکان را می دهد که پزشک ساختارهای داخلی رحم و هر نوع فیبروم موجود را ببیند. سونوگرافی ترانس واژینال که در آن پروب دستگاه سونوگرافی به واژن وارد می شود، ممکن است تصاویر واضح تری ارائه دهد، زیرا در این روش دستگاه به رحم نزدیکتر است.
ام آر آی لگن
این آزمایش تصویربرداری عمیق، تصاویری از رحم، تخمدان ها و سایر اندام های لگن را به شما می دهد. پزشک متخصص باتوجه به این تصاویر می تواند بهترین درمان را برای شما در نظر بگیرد.
فیبروم رحم زنان چگونه درمان می شود؟
بهترین متخصص زنان براساس سن، اندازه فیبروم ها و سلامت کلی شما یک برنامه درمانی به شما ارائه می دهد. باتوجه به این موارد پزشک تصمیم می گیرد که از یک روش یا تعدادی از روش های درمانی استفاده کند. شما به تنهایی نمی توانید در مورد روش درمان تصمیم بگیرید.
درمان های خانگی و درمان های طبیعی برای فیبروم رحم
برخی از درمان های خانگی و درمان های طبیعی می توانند تأثیر مثبتی بر فیبروم داشته باشند، از جمله این موارد می توان به
- طب سوزنی
- یوگا
- ماساژ
- استفاده از گرما برای گرفتگی عضلات (در صورت خونریزی شدید از گرما خودداری کنید)
- تغییرات رژیم غذایی نیز می تواند کمک کند. از گوشت و غذاهای پرکالری پرهیز کنید. در عوض، غذاهای سرشار از فلاونوئید، سبزیجات سبز، چای سبز و ماهیان آب سرد مانند ماهی تن یا ماهی آزاد را انتخاب کنید.
- کنترل سطح استرس و کاهش وزن در صورت اضافه وزن نیز می تواند برای زنان مبتلا به فیبروم مفید باشد.
داروها
داروهایی برای تنظیم سطح هورمون شما ممکن است برای کوچک شدن فیبروم توسط متخصص زنان تجویز شوند.
- آگونیست های آزاد کننده هورمون گنادوتروپین (GnRH) مانند لوپرولید (Lupron) باعث کاهش سطح استروژن و پروژسترون می شوند. این امر در نهایت باعث قطع قاعدگی و کوچک شدن فیبروم می شود.
- آنتاگونیست های GnRH همچنین به کوچک شدن فیبروم کمک می کنند. آنها با جلوگیری از تولید هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه (LH) در بدن شما کار می کنند. مثل:
- گانی رلیکس استات (ganirelix acetate ) داروی تزریقی
- سترولیکس استات (Cetrotide) ، داروی تزریقی
گزینه های دیگری که می تواند به کنترل خونریزی و درد کمک کند اما باعث کاهش یا از بین بردن فیبروم نمی شود عبارتند از:
- دستگاه داخل رحمی (IUD) که هورمون پروژستین را آزاد می کند.
- مسکن های ضد التهابی بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن (Advil)
- قرص های جلوگیری از بارداری
عمل جراحی
ممکن است جراحی برای از بین بردن تومور بسیار بزرگ یا متعدد انجام شود. این کار به عنوان میومکتومی انجام می شود. میومکتومی شکمی شامل ایجاد یک برش بزرگ در شکم برای دسترسی به رحم و برداشتن فیبروم رحم زنان است. می توان از طریق لاپاراسکوپی با استفاده از چند برش کوچک که ابزار جراحی و دوربین در آن قرار داده می شود، این جراحی را انجام داد. فیبروم ممکن است بعد از جراحی دوباره رشد کند.
اگر وضعیت شما بدتر شود، یا اگر هیچ روش درمانی دیگری هم موثر نباشد، پزشک ممکن است عمل برداشتن رحم را انجام دهد. با این حال این بدان معناست که شما در آینده نمی توانید بچه دار شوید.
روش های غیرتهاجمی یا کم تهاجمی
یک روش جراحی جدیدتر و غیرتهاجمی جراحی سونوگرافی اجباری (FUS) است. به این صورت که در داخل دستگاه MRI مخصوص دراز کشیده اید که به پزشکان امکان را می دهد تا داخل رحم شما را بررسی کنند. امواج صوتی با انرژی زیاد و با فرکانس بالا به سمت فیبروم ها سوق داده می شوند تا آنها را از بین ببرند.
روش های مایولیز (مانند Acessa) با استفاده از منابع گرما مانند جریان الکتریکی یا لیزر ، فیبروم را کوچک می کند، در حالی که کرایومیولیز فیبروم را منجمد می کند. فرسایش آندومتر شامل قرار دادن یک وسیله خاص در رحم شما برای از بین بردن پوشش رحم با استفاده از گرما، جریان الکتریکی، آب گرم یا سرمای شدید است.
یکی دیگر از گزینه های غیر جراحی، آمبولیزاسیون شریان رحم است. در این روش، ذرات کوچک به رحم تزریق می شود تا خونرسانی فیبروم را قطع کند.
اگر باردار هستید و فیبروم دارید یا قصد بارداری دارید و فیبروم رحم دارید، بهترین متخصص زنان شرایط شما را به دقت کنترل می کند. در بیشتر موارد فیبروم ها در دوران بارداری مشکلی ایجاد نمی کنند اما اگر قصد باردار شدن دارید و به فیبروم رحم دچار هستید، با پزشک خود صحبت کنید.